سايت خبرى – تحليلى lragir.am با اشاره به درگيرى نظامى اخير نيروهاى ارمنستان و آذربايجان در مناطق شمالى، عقيده دارد كه كه اين درگيرى در منطقه تحت حفاظت سازمان پيمان امنيت جمعى و با تحريك تركيه انجام گرفته است. از دو طرف درگيرى تنها ارمنستان عضوى از پيمان امنيت جمعى بوده و روسيه موتور محرك اين پيمان است. مطبوعات روسيه به بررسى عكس العمل شديد تركيه در قبال وقايع استان تاووش پرداخته اند. رهبرى پيمان امنيت جمعى ابتدا آمادگى خود را براى تشكيل جلسه اضطرارى براى بررسى وقايع تاووش اعلام كرده، ولى سپس تشكيل جلسه را به آينده موكول كرد. سايت اين پيمان امنيتى سپس مقاله مارگاريتا سيمونيان از روزنامه نگاران با نفوذ ارمنى اصل روسيه كه سياست ارمنستان را مورد انتقاد قرار داده بود را درج كرد، ولى پس از مدتى آنرا حذف كرد. روسيه از كانال هاى مختلف عواقب مداخله تركيه در مسائل قفقاز جنوبى را يادآور شد و در منطقه جنوبى حوزه نظامى خود مانور بزرگ نظامى حتى با اشاره به حضور جنگ افزار اتمى انجام داد. كارشناسان عقيده دارند كه روسيه در پاسخ به مداخله تركيه در حوزه امنيتى پيمان امنيت جمعى، مى تواند با نيروى نظامى وارد نخجوان شود. به نظر اين كارشناسان مداخله تركيه در امور قفقاز جنوبى نقض مفاد پيمان سال ١٩٢١ مسكو ميان روسيه و تركيه در باره نخجوان است. اين منطقه حوزه امنيتى پيمان امنيت جمعى است و روسيه ضامن اجرايى اين پيمان است. نخجوان در سال ١٩٢٠ ميلادى از دست ارمنستان خارج شده و يكسال بعد با قرارداد روسيه و تركيه به قيموميت باكو واگذار شد. حضور تركيه در نخجوان اكنون قوى تر شده و در آنجا نمايندگى نظامى و اقتصادى داير كرده است. تركيه با كمك اهالى نخجوان تصوير جمعيتى ايالت هاى شرقى تركيه يعنى سورمالو و قارص را نيز عوض كرده و بعضى از سكنه نخجوان را به آنجا منتقل مى سازد. تركيه همچنين گروه هاى مسلح همفكر خود را از خاورميانه را به نخجوان منتقل مى سازد. موقعيت استراتژيك نخجوان در منطقه قفقاز جنوبى بسيار مهم بوده و حضور تركيه در آنجا چشمگير مى شود. روسيه در اين امر گناهكار بوده، زيرا با سياست غلط خود در صد سال پيش ايالت هاى ارمنى نشين نخجوان، گنجه و غيره را يكى پس از ديگرى به باكو واگذار كرد. اكنون وقت آن رسيده است كه سياست مسكو در قبال ايروان و باكو تغيير يابد.
