
آكادمى ملى علوم ارمنستان به مناسبت يكصدمين سال امضاى معاهده سور كنفرانس علمى تشكيل داده است. اين معاهده دو سال بعد از پايان جنگ جهانى اول در روز دهم ماه اوت در شهرك سور حومه پاريس بين نمايندگان حكومت تركيه عثمانى و كشورهاى فاتح جنگ جهانى اول امضا شد. طبق اين پيمان كشورها و ملل قلمرو حكومت عثمانى از بند اين امپراتورى آزاد شدند. مرزهاى ارمنستان مستقل نيز گسترش يافته و به راه دريايى نيز دست يافت. مفاد اين پيمان هيچگاه عملى نشد، چون در تركيه عثمانى، كودتاى مصطفى كمال به وقوع پيوسته و مخالف اين پيمان عمل كردند. به گزارش آرمن پرس، روبن سافراستيان رئيس انيستيتوى شرق شناسى آكادمى ملى علوم ارمنستان در مراسم افتتاح اين كنفرانس علمى، تأكيد كرد كه مصطفى كمال ادامه راه حكومت ترك هاى جوان را در پيش گرفته و سركوب و كشتار ارامنه را ادامه داد. طبق سندى كه به امضاى مصطفى كمال و در تاريخ هشتم ماه نوامبر سال ١٩٢٠ ميلادى خطاب به كارابگير پاشا، فرمانده نيروهاى ترك مستقر در شرق دستور مى دهد كه ارمنستان بايد نابود شود. بنا بر اظهار آقاى سافراستيان، معاهده سور سند مهم بين المللى است كه با تاريخ ارامنه عجين شده و بايد با دقت موشكافى شود. طرفداران مصطفى كمال بعد از امضاى پيمان سور توسط اسلاف خود آنان را بازداشت و به اتهام خيانت تيرباران كردند. تركيه، تاريخ خود را نيز تحريف مى كند، زيرا نمايندگان حكومت عثمانى كه معاهده هاى صلح را با كشورهاى فاتح جنگ جهانى اول امضا كردند، خائن نبوده و پس از شكست دولت خود در جنگ، خواستار تعريف جديدى از نقش كشور خود در منطقه بودند. با روى كار آمدن كماليست ها، آنان سياست ترك هاى جوان را ادامه دادند. ترك هاى جوان فقط يك حزب نبودند، بلكه حاصل افكار افراطى اقشارى از تركيه بودند كه نابودى ارمنستان را هدف نهايى خود اعلام كرده بودند.