مردم عزیز، شهروندان سرافراز جمهوری ارمنستان، شهروندان سرافراز جمهوری آرتساخ، ارامنه پرافتخار خارج از کشور، امروز هجدهمین روز از جنگ تروریستی ترکیه و آذربایجان علیه آرتساخ است. قبل از صبحت از وضعیت حاکم بر جبهه ها، بر همگان لازم و بسیار مهم است تا از وضعیت سیاسی نظامی مسئله، شناخت داشته باشند. ما باید به بررسی و تحلیل آغاز این جنگ و علل و شرایط آن بپردازیم. در مذاکرات صلح قره باغ، آذربایجان به نقطه ای رسیده بود که ارامنه قره باغ را به انصراف از حقوق اساسی خود مجبور می کرد. در گذشته نه چندان دور مذاکرات صلح قره باغ به مرحله ای رسیده بود که آذربایجان در ابتدا پنچ منطقه از هفت منطقه تحت کنترل ارامنه را طلبیده، برای تدوین جدول زمانی استرداد دو منطقه دیگر اصرار می ورزید و آینده سیاسی و وضعیت قره باغ را در چهارچوب قلمروی آذربایجان و بی ارتباط با استرداد هفت منطقه تصور می کرد. آذربایجان ارتباط علل و معلولی این منطق، یعنی سرزمین در مقابل تثبیت وضعیت سیاسی آرتساخ را نپذیرفته و استرداد هفت یا پنج منطقه را فقط برای تضمین صلح ارزیابی کرده و در غیر این صورت ارامنه را تهدید به باز پس گیری این مناطق از طریق جنگ می کرد. دولت جدید ما این زمینه مذاکرات را بعنوان میراث یا چهارچوب نهائی صلح دریافت کرده بود. ما از قبول این چهارچوب و پیش زمینه مذاکرات صلح صرف نظر کرده و مسئله تعیین وضعیت نهایی آرتساخ را پیش کشیدیم. آذربایجان نیز از مذاکره برای تعیین وضعیت نهایی آرتساخ طفره رفته و فقط قول خود مختاری محدود در قلمرو آذربایجان را می داد. معنی این راه حل خالی شدن آرتساخ از ارامنه می بود. آذربایجان طی این مدت بر لحن جنگ افروزانه و ارمنی ستیزی خود می افزود. ما نیز طی دو سال و نیم گذشته بر توان دفاعی خود افزوده، در نیروهای مسلح بازسازی اساسی انجام داده و سعی نمودیم شرایط مساعد برای حل مسئله قره باغ از طریق غیر نظامی فراهم سازیم. جنگ های پیروزمندانه ماه جولای ۲۰۲۰ تاووش برای خیلی ها غیر قابل پیش بینی بود و ثابت کرد که ارتش آذربایجان نمی تواند از طریق نظامی کاری از پیش ببرد. ثبت این واقعیت برای آذربایجان، خیلی از کشورها و در وهله اول برای ترکیه غیر قابل پیش بینی بوده و به آنان شوک وارد کرد. بعد از جنگ‌های تاووش، رزمایش بی سابقه و بزرگ مشترک ترکیه و آذربایجان انجام گرفت. تجهیزات فراوان نظامی و نفرات فراوان از ترکیه به آذربایجان منتقل شدند. طی این مانورهای نظامی بار دیگر برای ترکیه ثابت شد که ارتش آذربایجان توان مناسب جنگی نداشته و در آینده نزدیک از اجری هر گونه مسئله ای عاجز است. ترکیه سپس تصمیم گرفت که خود باید حل بحران قره باغ را بر عهده گیرد. سیر وقایع بعدی بی سابقه بوده و ترکیه صریحآ و بطور آشکار ارمنستان را تهدید کرد. ترکیه با درک اینکه آذربایجان به تنهایی نمی تواند از عهده قوای مسلح ارامنه بر آید، مزدوران و تروریست های فراوانی را از سوریه روانه منطقه کرد. ما طی این مدت تمامی سعی و امکانات استراتژیک خود را بکار گرفته و سعی نمودیم جلوی نفوذ ترکیه در قفقاز جنوبی را بگیریم. چرا که در این صورت بازتاب وقایع زنجیروار گسترش یافته و کشورهای منطقه ای و فرامنطقه‌ای را در بر می گرفت. مراکز تحت نفوذ ترکیه به کانون بی ثباتی جدید تبدیل شده و اقدامات استراتژیک دیگر بازیگران منطقه را می طلبید. در این مرحله از جنگ، شرایط نامفهومی برای ما ثابت شد. کشورهایی که امکانات استراتژیک پیشگیری از وقوع این حوادث را داشتند، خطر حقیقی را بدرستی ارزیابی نکردند. آنان مسئله را فقط در چهارچوب درگیری قره باغ می دیدند. آنان بر فرمول “سرزمین در مقابل صلح” اصرار می ورزند. البته این برای ما غیر قابل قبول بوده ما را یاد وقایع سال ۱۹۳۸ میلادی اروپا و موافقت نامه مونیخ می اندازد. در آن سال نیز چند کشور اروپائی تحت نام صلح و ثبات چکسلواکی را به آلمان واگذار کردند. عواقب این کار و وقایع بعدی برای همگان روشن است. سوال امروز این است: آیا جهان اجازه خواهد داد تا در آسیای صغیر هیتلر جدیدی قد بر افکند؟ ما انتظار جنگ جدید و گسترده علیه آرتساخ را داشتیم. این حمله برای ما غیر منتظره نبود، ساعت و نقطه شروع برای ما قابل بحث بود. ارتش دفاعی آرتساخ از دقایق اول جنگ، پیکار دلاورانه ای را علیه ائتلاف ترکیه، آذربایجان و مزدوران تروریست انجام می دهد. این ائتلاف حملات شدید زمینی و هوایی علیه آرتساخ انجام داده و از انواع تانک، ادوات زرهی، موشک، توپخانه، هواپیماها و بالگردهای نظامی، هواپیماهای بدون سرنشین و نیروی انسانی فراوان همراه با چند هزار نفر تکاور ویژه از ترکیه و طبق اطلاعات واصله از پاکستان و مزدوران تروریست از سوریه استفاده کرده است. طرف متخاصم در هفته اول هیچ گونه موفقیت استراتژیک و یا ارضی بدست نیاورد. ارتش آذربایجان هیچگونه محدودیت تامین اسلحه و نیروی انسانی ندارد، در حالیکه آرتساخ و ارمنستان در شرایط محاصره فعالیت می کنند. تلفات انسانی و مالی دشمن بسیار زیاد بوده و قسمتی از تلفات جانی از مزدوران سوری بودند که آذربایجان به آن وقعی نمی گذارد. این در شرایطی می باشد که هر قطره خون سرباز ما، برای ما بسیار ارزشمند بوده و همه ما را آزرده می سازد. متاسفانه ما قربانیان زیادی نیز داریم. ما برای جلوگیری از تلفات بیشتر جمعه گذشته در مذاکرات مسکو شرکت کرده و بیانیه آتش بس دادیم. قرار بود طی این آتش بس انسان دوستانه، اجساد و اسرا مبادله شوند و مذاکرات صلح قره باغ در چهار چوب گروه مینسک حل بحران قره باغ وابسته به سازمان همکاری و امنیت اروپا سریعا ادامه یابند. آذربایجان از دقیقه اول اعلام بیانیه آتش بس به نقض آن پرداخته، به حملات خود ادامه می دهد و حتی برای مونیتورینگ موارد نقض آتش بس نیز مانع تراشی می کند. آذربایجان به شعارهای تحریک آمیز و خط مشی قهرآمیز خود وفادار مانده و خواهان اشغال قره باغ کوهستانی است. در حال حاضر می توان ثابت کرد که طرح اولیه تروریستی ترکیه و آذربایجان برای حمله برق آسا و اشغال قره باغ کوهستانی و مناطق اطراف، ناکام ماند. این ناکامی مهاجمین و شکست آنان به لطف همکاری ژنرال ها، افسران ارشد و جز، سربازان، داوطلبین. پاسداران مرزی. ادارات و بخش های مختلف دولتی و محلی. رهبران دو جمهوری ارمنستان و آرتساخ. مجالس دو جمهوری و نهادهای محلی بدست آمده است. طی این مدت ما قربانیان فراوانی نیز داشته ایم. تعداد کشته های ما زیاد بوده و من در سوگ این عزیزان از دست رفته می باشم. آنان با مرگ خود از میهن. ملت هویت و حرمت.ارزش های والا و آینده خود دفاع کردند.من در مقابل یاد تمامی قربانیان، اولیا، خانواده و خویشاوندان و مخصوصا مادران انان سر تعظیم فرود می آورم. فقدان آنان را فقدانی برای خانواده من و شخص من می دانم. ملت عزیز، طی این هجده روز جنگ، نیروهای قهرمان ما در جبهه های شمالی و جنوبی عقب نشینی نیز داشته اند. طی روزهای اخیر دشمن تاکتیک خود را عوض کرده و به حملات تخریبی از مرزهای مختلف دست می زند. ارتش دفاعی آرتساخ طی درگیری های شدید و با تحمل تلفات انسانی و تجهیزات کنترل خود را بر مرزها حفظ کرده و به مهاجمین تلفات سنگین جانی و مالی وارد می سازد. ما باید در جریان باشیم که وضعیت بسیار حادی بوجود آمده است. من این را نه برای یاس و ناامیدی، بلکه برای تعهدی که در حضور ملت برای بیان حقایق دارم، عرض می کنم. بر خلاف حقیقت گویی ما، آذربایجان وجود چند هزار کشته خود را از جامعه خود پنهان می دارد. ارزش تجهیزات منهدم شده آذربایجان به بیش از یک میلیارد دلار می رسد. هدف اصلی پیام امروز من صحبت در باره فعالیت و اهداف راهبردی ما می باشد. ما باید حول این استراتژی متحد شویم. محور سه گانه ترکیه،آذربایجان و تروریست ها قصد ندارد به حمله خود علیه آرتساخ و ارمنستان پایان دهد. اکنون اعضای هیئت رئیسه میانجیگران صلح گروه مینسک متشکل از روسیه ایالات متحده آمریکا و فرانسه سعی دارند پیش نویس موافقت نامه آتش بس تهیه کنند. سران این سه کشور و وزرای امور خارجه آنان در این مورد بیانیه صادر کرده و بیانیه روز دهم ماه اکتبر مسکو را تهیه کرده اند. من می خواهم مراتب تشکر خود را به آنان برای این سعی و کوشش اعلام دارم. از رهبری آمریکا برای فعالیت صلح جویانه آنان تشکر می کنم. از کشور فرانسه و امانویل ماکرون رئیس جمهوری تشکر می کنم. وی از روز اول جنگ آمادگی خود را برای فعالیت در زمینه بازگشت صلح و با لفظ صریح اعلام کرده است. از ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه تشکر ویژه دارم. ما با وی تماس همه روزه داشته ایم. روسیه توانست بعنوان یکی از روسای همزمان گروه مینسک حل بحران قره باغ و متحد استراتژیک ارمنستان وظایف خود را بخوبی انجام دهد.مطمئنم این ایفای وظیفه در راستای روابط دوستانه سنتی میان ارامنه و روس ها ادامه خواهد یافت. ما نسبت به حل مسالمت آمیز بحران قره باغ کوهستانی متعهد بوده و برای انجام این منظور تمامی سعی دیپلماتیک، اقدامات سازنده و فعالیت خود را برای حل نهایی بحران و شناسایی حق تعیین سرنوشت ملت قره باغ کوهستانی بکار خواهیم بست. این اقدامات تا کنون به نتایج رضایت بخش برای خنثی سازی فعالیت گروه ترکیه – آذربایجان و تروریست ها نیانجامده است، زیرا برنامه این گروه نه فقط حل مسئله قره باغ، بلکه ادامه سیاست باستانی ترکیه برای نسل کشی ارامنه است. ما در این مرحله لحظه ای درنگ نخواهیم کرد، زیرا این یک جنگ سرنوشت ساز برای ما می باشد. ملت ما در چنین وضعیتی تنها یک راه حل دارد و آن تمرکز قوای خود برای رساندن ضربه نهایی به دشمن، کسب پبروزی برگشت ناپذیر و احقاق حقوق مردم قره باغ کوهستانی با تضمین شناسایی جهانی حق تعیین سرنوشت ملی است. روح و نیروی اجداد و نیاکان ما از قبیل آرداشئس شاه ارمنی، تیگران کبیر، آشوت یرگات، آرام مانوکیان، هوانیس باغرامیان، مونته ملکونیان، وازگن سرگیسیان و دیگر دلاوران حماسی با ما بوده و امروز نیز به ما نیرو می بخشد. ارامنه امروز بیشتر از هر روز دیگر متحد بوده و یکصد هزاران نفر از آنان در زمینه های مالی، اقتصادی، اطلاع رسانی و سیاسی به ارمنستان و ارتساخ همیاری و کمک می کنند . هم میهنان ما در خارج تظاهرات بزرگ بر پا کرده و حمایت همه جانبه خود را از شناسایی جهانی استقلال آرتساخ و محکومیت تهاجم اتحاد شوم ترکیه آذربایجان و تروریسم را اعلام می دارند. این اتحاد بزرگ میان ساکنین ارمنستان آرتساخ و ارامنه خارج باید به بار نشسته و نتیجه ملموس خود برای تحقق یافتن اهداف ملی را عملی سازد. ملت ارامنه را نمی توان ترساند و یا شکست داد. ما تا آخر ایستاده ایم و این آخر برای ما فقط یک معنی دارد و آن آرتساخ آزاد و پر سعادت و ارمنستان آزاد و پر سعادت است. امروز تنها وظیفه فرد فرد ما فعالیت برای اجرای این اهداف و تقویت آرتساخ، قوای مسلح، نظامیان و خط مقدم جبهه است. تکرار می کنم، آرتساخ، ارتش، سرباز و خط اول جبهه. این فعالیت ها باید در مرکز توجه مردم ما در ارمنستان و خارج قرار گیرد. ما باید اشک و غم خود را به فریاد، نگرانی ها را به اراده مصمم و تردیدها را به کار و کوشش تبدیل سازیم. ما باید پیروز شده و زندگی کنیم. ما در حال تدوین تاریخ نوین ما، حماسه نوین ما و سرداراباد نوین ما می باشیم. زنده باد آزادی، زنده باد جمهوری ارمنستان، زنده باد جمهوری آرتساخ، زنده باد ارتش ارامنه، زنده باد نیروهای داوطلب ارامنه، زنده باد ارامنه خارج، زنده باد ملت ارامنه و فززندان ما که باید در ارمنستان آزاد و سعادتمند و آرتساخ آزاد و سعادتمند زندگی کنند. درود بر دلاوران.
