تارون هوهانیسیان: «بر اهمیت نقش و وزنه روسیه در حل مسأله چند برابر افزوده شده است»
تارون هوهانیسیان تحلیلگر مرکز «اوربلی» در برنامه «Sputnik» آرمنیا به مفاد مهم مصاحبه ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در رابطه با مسأله قره باغ و عملیات جنگی اشاره نموده است. خصوصاً در اشاره به آن قسمت از مصاحبه که مربوط است به هویت قره باغ، تارون هوهانیسیان با تأسف اشاره نموده است که فعلاً این مسأله با توجه به وضعیت کنونی همچنان معلق مانده است. بنا به اظهارات وی شکستی که عملاً در عملیات نظامی رقم زده شده و همچنین شرایط آتش بس برقرار شده در پی اعلامیه سه جانبه ناشی از آن در رابطه با هویت آرتساخ نیستند. این مفسر در ادامه می افزاید: «همانگونه که رئیس جمهور روسیه اشاره کرد، توافق پیرامون مطلقاً برقراری آتش بس است، متوقف ساختن عملیات رزمی، و این یک سند حل و فصل سیاسی نیست، برای مثال شبیه به موافقت نامه آتش بس منعقده در می 1994. روند حل و فصل سیاسی با برخی تغییرات حدود بیست و شش سال جریان داشت. اکنون فرض بر این است که مسأله هویت آرتساخ و باقی مسایل مربوط به حل و فصل مسأله باید در طول مذاکرات بررسی شوند». با این حال هوهانیسیان به زحمت می تواند اذعان دارد که مذاکرات چه موقع از سر گرفته خواهند شد، از چه نقطه ای و در چه شرایطی، زیرا به خودی خود قابل درک است که بندهای مذاکراتی قبل از جنگ دیگر ارزش و اعتباری ندارند و تنها مسأله ای که می توان از دوران قبل بدان متوسل شد فورمت کشورهای عضو ریاست مشترک گروه مینسک است، با وجودی که در آنجا نیز تغییراتی مشاهده می شود، زیرا روسیه دیگر با همان هویت سابق مشمول آن فورمت نیست، چون در آرتساخ اکنون صلحبانان روسی حضور دارند. به اعتقاد این تحلیل گر: «بر اهمیت نقش و وزنه روسیه در حل مسأله چند برابر افزوده شده است، و اما از نقش فرانسه و ایالات متحده آمریکا به موازات آن کاسته شده است. بسیاری از مسایل بستگی خواهند داشت به اینکه این کشورها چگونه عمل خواهند کرد. ترکیه به نوبه خود همچنان به تلاش های مجدانه خود برای مشمولیت مستقیم در مراحل آتی ادامه می دهد و بطور یکجانبه با تمامی امکانات از آذربایجان حمایت می کند. بدین ترتیب مسأله هویت آرتساخ همچنان در ابهام است و معلوم نیست در این رابطه در آینده چه فرمول هایی مطرح خواهند شد». تارون هوهانیسیان در اشاره به این تأکیدات رئیس جمهور روسیه که در همان 20 اکتبر به طرف ارمنی گزینه مساعدتر آتش بس را پیشنهاد کرده و نخست وزیر جمهوری ارمنستان از آن انصراف ورزیده، اظهار داشت که مایل است در این خصوص دیدگاه های نیکول پاشینیان را نیز بشنود. به اعتقاد وی اگر آن زمان آگاهی به این امر بوده که امکان اصلاح وضعیت از طریق نظامی و دستیابی به وضعیتی به صرفه تر وجود دارد، در آن صورت شاید در این امر بتوان رویکردی معقولانه یافت، اما اگر همان زمان تصور واضحی از این امر وجود داشته که روند عملیات نظامی منجر به مسیری خواهد شد که شاهد آن بودیم، در آن صورت این تصمیم را نمی توان معقولانه برشمرد.