به قیمت از دست دادن استقلال؛ اختلاف نظرات در محافل نظامی و سیاسی آذربایجان عمیق تر می شوند

موضوع جنگ آرتساخ و پیامدهای آن همچنان در مرکز توجه رسانه های خبری گروهی دنیا قرار دارد. این رسانه ها به تحلیل های خود ادامه داده، در صدد درک این موضوع هستند که در قره باغ کوهستانی چه رخ داد و چه کسانی در واقع امر پیروز شده اند. خصوصاً «Greekcitytimes.com» یونانی نوشته است، با وجودی که آذربایجان جنگی که علیه ارمنیان آرتساخ آغاز نمود را با پیروزی رقم زد، اما در اصل سودی از آن عایدش نشد، بلکه بخشی از استقلال خود را از دست داده است.

این رسانه خبری نوشته است: «با وجود گسترش اراضی، آذربایجان در واقع امر بعضاً استقلال خود را از دست داده است. در همان روزهای جنگ اخباری منتشر شد مبنی بر اینکه رهبران نظامی آذربایجان بتدریج از سطح نظارتی که ترکیه در ارتششان دارد مأیوس می شوند». البته این اخبار سریعاً از سوی محافل مربوطه آذربایجان انکار شد، اما در این امر «موفق شدند» که ثابت کنند مسؤولین ارتش آن کشور قادر به هماهنگی مستقل جنگ آغاز شده علیه آرتساخ نیستند.

«Greekcitytimes.com» تأکید ورزیده است: «آذربایجان به واسطه این امر به موفقیت رسید که ترکیه پهبادها، یگان های نیروهای ویژه و نیروهای تکفیری سوری، و همزمان داده های تجسسی را در اختیار آن کشور قرار داد. اما موفقیت آذربایجان کامل نیست زیرا نتوانست به هدف اصلی خود یعنی تصرف کامل قره باغ کوهستانی دست یابد. بعلاوه در آذربایجان بر تأثیرات و رد ترکیه افزوده شد. ترکیه نیروهایش را وارد آن کشور شد و اکنون بر پایگاه های نظامی بیشتری نظارت دارد».

عملیات نظامی در 9 نوامبر 2020 متوقف شدند اما در آذربایجان امروزه تردیدهایی که می توانند پیامدهایی بسیار سنگین تر را برای آن کشور به همراه داشته باشند فعال تر شده اند. اختلاف نظرات در محافل نظامی و سیاسی آذربایجان عمیق تر می شوند و جامعه را به ترک گرایان و غیرترک گرایان تقسیم می کنند. نیروهای ترکیه در آذربایجان مستقر شده اند و سیاستمداران و نظامیان کشور شروع به نگرانی در رابطه با تأثیر روزافزون آنکارا در کشورشان شده اند. منتقدین اعلام می کنند که آذربایجان تبدیل شده است به استانی از ترکیه. و با وجود تصرف بخشی از اراضی تحت نظارت آرتساخ، در هر حال قادر به اعمال نظارت بر آنها بدون علم و اجازه ترکیه نیست.

«Greekcitytimes.com» در ادامه افزوده است: «تأثیر ایران اکنون بیشتر از دوران قبل از جنگ است، زیرا از امکانات بزرگی برخوردار است که یکی از سرمایه گذاران خارجی در منطقه باشد. محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران سفری به نخجوان واقع در منطقه بین ارمنستان، ترکیه و ایران داشته، با هدف ترغیب همکاری های منطقه ای در قالب مسیرهای جدید راه آهن و حمل و نقل».

پان ترکیسم اکنون در آذربایجان هم ایدئولوژی غالب است و این بدان معنا است که دیر یا زود آذربایجان تحت فشار شدید روسیه-ایران قرار خواهد گرفت.

شاید اکنون در آذربایجان از الهام علی اف در رابطه با پیروزی که مدتی طولانی در انتظار آن بودند، تجلیل می شود، اما در درازمدت ترکیه بطور کامل در نیروهای مسلح آذربایجان مستقر شده و از نفوذ سیاسی بزرگی بر باکو برخوردار خواهد شد. اراضی که آذربایجان تصرف کرده تحت نظارت روسیه هستند، در قالب استقرار صلحبانان. ما می توانیم شاهد نفوذ بسیار قوی تر ایران باشیم، زیرا این کشور قصد دارد در قالب اهرم های اقتصادی و مذهبی به منطقه راه یابد.

در آخر یک بار دیگر باید تأکید داشت که «پنیر رایگان تنها در تله وجود دارد». به آذربایجان پیروزی را اهداء کرده اند، اما صرفاً به حساب محروم ساختن آن کشور از استقلالش. در این بستر فشار ایالات متحده آمریکا نیز افزایش می یابد؛ آمریکا قصد دارد مواضعی را که در دنیا از دست داده بازگرداند، و لذا مخالفتی با مبارزه برای تثبیت مجدد مواضع خود در قفقاز جنوبی ندارد. نه تنها آذربایجان بلکه ترکیه نیز در معرض فشارهای آن کشور قرار خواهد گرفت، ترکیه ای که عملاً از جانب آذربایجان در جنگ آرتساخ-آذربایجان شرکت داشته است. اعلامیه آدام شیف عضو کنگره و رئیس کمیسیون تجسس کاخ نمایندگان (آمریکا) را نیز باید در این قالب مشاهده کرد. وی گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا را فراخوانده است به تأمین حق تعیین سرنوشت ارمنیان آرتساخ. «Reatribune.ru» به این مورد اشاره کرده است.

آدام شیف اظهار داشته است: «ایالات متحده آمریکا باید بطور مشترک با گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا خواستار صلح و حق تعیین سرنوشت برای مردم آرتساخ باشد. در صدر اولویت ها باید آزادی بلادرنگ تمامی اسرای جنگی مطرح باشد. همراه همکارانم در کنگره تلاش خواهم کرد تا ترکیه و آذربایجان در رابطه با حمله غیرقانونی به آرتساخ مجازات شوند. سیاست ایالات متحده آمریکا باید با آرمان ما مطابقت داشته باشد، که عبارت است از تلاش در راستای حقوق بشر و دمکراسی».

بنا به اظهارات وی، باکو همچنان به تهدید مراکز مذهبی و فرهنگی ارمنیان که بدلیل تهاجم نظامی تحت نظارت آذربایجان قرار گرفته اند، ادامه می دهد.

پیشتر از این برد شرمن عضو کنگره آمریکا اظهارات سفیر ایالات متحده آمریکا در باکو مبنی بر تبریک در خصوص پایان جنگ در آرتساخ را محکوم نموده و از وی خواستار توضیحاتی شده است. شرمن لازم می داند تصمیمی درازمدت پیرامون موضوع آرتساخ اتخاذ شود که بر پایه آن امنیت آرتساخ تأمین خواهد شد.

حزب دمکرات ایالات متحده آمریکا مجدانه به نفع برسمیت شناختن دومین حکومت ارمنی نظر می دهد. و بدین ترتیب در اکتبر 2020 آدام شیف کاخ سفید را به برسمیت شناختن استقلال آرتساخ فراخوانده است.

این سیاستمدار در صفحه توئیتر خود نوشته است: «من رسماً ایالات متحده آمریکا را به برسمیت شناختن استقلال آرتساخ فرا می خوانم. ایالات متحده آمریکا زمانی که آذربایجان و ترکیه علیه آرتساخ اعلام جنگ نموده و صدها تن از سربازان و شهروندان غیرنظامی را به قتل رسانده و دهها هزار نفر را آواره می کنند، کناره گیری نکرده و بی اعتنایی را پیشه نخواهد کرد. ».

آن زمان گریس ناپولیتانو عضو کنگره آمریکا قطعنامه ای را پیرامون برسمیت شناختن آرتساخ به کاخ نمایندگان ارائه نمود. در اعلامیه وی قید شده است: «شهروندان این جمهوری پرافتخار تجلی اظهارات بیانیه استقلال ما هستند، که به واسطه آنها برای اهالی آمریکا و جهانیان یک بار دیگر ثابت شد که حکومت دولت عادلانه از توافق اهالی تحت مدیریت (تابع) نشأت می گیرد».

آدام شیف همزمان توجه عموم را به این امر معطوف ساخته است که آذربایجان از آزاد ساختن اسرای جنگی ارمنی انصراف می ورزد. به همین دلیل وی همچنان تأکید خواهد ورزید که مجازات هایی علیه ترکیه و آذربایجان اعمال شوند.

و البته بازگشت ایالات متحده آمریکا به قفقاز جنوبی با هدف ادامه تحقق وظایف عضو گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری بدان معنا خواهد بود که این کشور قصد ندارد مسیری را که دونالد ترامپ ترسیم کرده در پیش گیرد، مسیری که ترکیه با استفاده از آن جرأت یافت از لانه خود بیرون آمده و اقداماتی تهاجمی در سوریه، لیبی، آرتساخ و حوضه شرق دریای مدیترانه محقق سازد. بدیهی است که این کشور در این راستاها موفقیت هایی داشته است اما آیا در درازمدت این موارد می توانند ترکیه را همراهی کنند یا اینکه این کشور از مقابله احتمالی با ایالات متحده آمریکا که به منطقه باز می گردد امتناع خواهد ورزید؟ اینکه آدام شیف از ایالات متحده آمریکا خواستار تأمین حق تعیین سرنوشت ارمنیان آرتساخ است، در قالب برسمیت شناختن استقلال آرتساخ به همراه سایر رؤسای مشترک گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا، نشان دهنده آن است که در ایالات متحده آمریکا بتدریج اظهارات آن دسته از رجال اجتماعی و سیاسی که از مقامات جدید خواستار بازگرداندن اعتبار و شهرت کشور هستند، رساتر می گردند.

منبع : armeniannewsinpersian.wordpress.com