به گزارش رادیوی عمومی ارمنستان طبق پلتفرم ” Time to Analyze” حدود 10.3 میلیون ارمنی در جهان زندگی می کنند که 8 میلیون نفر آنها خارج از ارمنستان و آرتساخ هستند.
برای انجام تجزیه و تحلیل گروه تحقیقاتی از داده های اتحادیه ها و سازمان های سیاسی اجتماعی ارمن کلیساهای ارمنی و خدمات مهاجرت در سراسر جهان استفاده کرده اند.
به گفته آرمان یقیازاریان دکتر علوم تاریخی، پروفسور، رئیس کرسی مطالعات دیاسپورا در دانشگاه دولتی ایروان هنگام مطالعه و مشاهده دیاسپورا باید آن را به طور مشروط به قسمتهای قدیمی و جدید تقسیم کرد.
جوامع ارمنی خاورمیانه که بیش از 100 سال سابقه دارند مرتب ترین هستند.
جامعه ارمنی لبنان که پایتخت دیاسپورا تلقی می شود به عنوان واحد سازمان یافته و متحد و برجسته با حفظ وجهه ملی خودنمایی می کند. چنین جامعه سازمان یافته ای نیز سوریه بود که متأسفانه در معرض فاجعه قرار گرفت.
بر اساس گزارش منتشر شده حدود 130 هزار ارمنی در لبنان زندگی می کنند، به همین تعداد در سوریه قبل از جنگ زندگی می کردند.
آرمان یقیازاریان تاکید می کند: “جوامع ارمنی در کشورهای پس از شوروی کمتر سازمان یافته و توسعه یافته هستند، آنها هنوز در مرحله شکل گیری هستند. حدود 2 میلیون ارمنی در روسیه زندگی می کنند و جامعه ارامنه در اینجا بسیار جالب است. ” اکثریت ارامنه در زندگی جامعه ارامنه شرکت نمی کنند، اما زندگی کاملاً متنوع است.”
طبق این گزارش 700 هزار ارمنی در فرانسه و 250 هزار ارمنی در ایران زندگی می کنند. به گفته رئیس کرسی مطالعات دیاسپورا به ویژه در فرانسه و ایالات متحده دیاسپورای ارمنی با پتانسیل سیاسی خود برجسته است: استفاده از لفظ “نسل کشی” توسط جو بایدن رئیس جمهور آمریکا ماه ها پیش را می تواند دستاورد جامعه ارمنی-آمریکایی دانست.
” هر چقدر ما در مورد نمایندگی در دیاسپورا صحبت می کنیم باید تاکید کنیم که تعداد ارامنه که در زندگی فعال ارمنی ها شرکت می کنند بیش از 20 درصد نیستند.”
70 هزار ارمنی در ترکیه، 30 هزار نفر در ترکمنستان و 25 هزار نفر در قزاقستان زندگی می کنند. گرجستان همچنین دارای جامعه بزرگ ارمنی است، حدود 250 هزار ارمنی اینجا زندگی می کنند، تقریبا نیمی از آنها 110 هزار نفر در جاواخک زندگی می کنند.
به عنوان مثال در ترکیه هنوز از نظر هویت جامعه نسبتاً پایداری داریم. در نتیجه جامعه ارمنی موجودیت خود را در محیط نه چندان مطلوب و دوستانه حفظ می کند.
طبق تحقیقات انجام شده حدود 200 هزار ارمنی در کشورهای آمریکای لاتین زندگی می کنند. به گفته یقیازاریان امروزه از پتانسیل دیاسپورا به ویژه از پتانسیل جوامع ارمنی کشورهای پس از شوروی تقریباً استفاده نمی شود.
کمترین تعداد ارامنه در هند – 600 ارمنی و در چین – حدود 200 نفر زندگی می کنند. آرمان یقیازاریان می گوید که دیاسپورا اتحادیه ای است که دائماً به چالش کشیده می شود، کشورهایی هستند که در آنجا چالش های زیادی یا چالش های کمی وجود دارد، اما مشکل مشترک همه حفظ هویت است.
وی تأکید می کند در برخی مراحل قطعاً دیاسپورا با خطر جذب مواجه خواهد شد و تنها راه حل بازگشت به وطن است.
