روسیه بر علاقه نمایندگان 5 کشور شرکت کننده در قالب منطقه ای “3 + 3” برای پیوستن گرجستان به پلت فرم مجددا خاطرنشان می کند با تاکید بر اینکه “در ها برای آن کشور باز است”. چشم انداز این قالب مذاکره ایجاد شده با مشارکت ارمنستان، آذربایجان، گرجستان، ترکیه و روسیه چیست؟ و چرا گرجستان مخالف این ابتکار عمل است؟
روسیه بار دیگر به گرجستان پیشنهاد پیوستن به قالب منطقه ای “3 + 3” را داده است که در واقع اکنون با منطق “3 + 2” عمل می کند.
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه فدراسیون روسیه شاید با در نظر گرفتن موضع غربگرایانه طرف گرجستانی تاکید کرده است که پیوستن به این پلاتفرم مشورتی چیزی را الزام نمی کند. چون ما با گرجستان روابط دیپلماتیک نداریم، فرصت کمتری برای توضیح مزایای این قالب از همکاری داریم. ما از دوستان ترک و آذربایجانی خود درخواست کردیم… ارمنستان همچنین می تواند با این درخواست کمک کند تا به همسایگان گرجی ما مزایای پیوستن به این قالب را توضیح دهند و به هیچ وجه آنها را ملزم نخواهد کرد.
طرف روسی بارها اعلام کرده است که به بررسی امکان همکاری گرجستان برای پیوستن به پلت فرم مشاوره منطقه ای “3 + 3” ادامه می دهد. در پایان اولین جلسه پلت فرم در 10 دسامبر 2021، کشورهای شرکت کننده – روسیه، ایران، ترکیه، ارمنستان و آذربایجان – به اتفاق آرا از مشارکت تفلیس رسمی در این قالب حمایت کردند و موافقت کردند که “درها همیشه برای گرجستان باز است.”
با این حال، طرف گرجستانی عجله ای برای پیوستن به این قالب ندارد و رد اعلام شده قبلی را به حالت تعلیق در می آورد. شرکت کنندگان پلت فرم یک ماه پیش برای ادامه کار اعلام آمادگی کرده بودند.
طرف گرجستانی با رد پیشنهاد پیوستن به قالب جدید منطقه ای چه ملاحظات و ترس هایی دارد؟ شیراک توروسیان، نماینده فراکسیون “قرارداد مدنی” مجلس ملی ارمنستان در گفتگو با “رادیولور” بیان کرده است: بعد از به وجود آمدن این قالب، طرف گرجستانی با توجیه علنی دخالت روسیه، اعلام کرد که به پلت فرم نمی پیوندد. من فکر می کنم روابط با روسیه تنها مشکل اینجا نیست، مسائل عمیق تری هم وجود دارد. در نگاه اول به نظر می رسد که گرجستان روابط عادی و کاملاً توسعه یافته ای با کشورهای منطقه دارد. در گرجستان، ترکیه و آذربایجان نفوذ اقتصادی زیادی دارند که به تدریج به نفوذ سیاسی تبدیل می شود. گرجستان با در نظر گرفتن این عوامل از مشارکت خودداری می کند. قالب 3 + 3 مسائلی را در دستور کار ترکیه و آذربایجان خواهد داشت.
شیراک توروسیان در گفتگو با “رادیولور” یادآور شد که طرف ارمنی ملاحظاتی داشت، پیشاپیش اعلام کرد که موضوعات مطرح شده در قالب دیگر مانند مسئله آرتساخ نباید در این پلت فرم مطرح شود. یعنی عملکرد های این پلتفرم و سایر سازمان های عضو ارمنستان نباید تکرار شود.
ارمنستان ممکن است به قالب “3 + 3” علاقه مند باشد اگر معلوم شود که موضوعاتی که ارمنستان قبلاً در پلتفرم های دیگر گنجانده شده است مورد بحث قرار نخواهد گرفت. به طور کلی همه کشورهای منطقه با در نظر گرفتن منافع خود سعی می کنند مسائل مورد علاقه دوجانبه را به عمل تبدیل کنند.
به گفته شیراک توروسیان، برای گرجستان که با مواضع آشکار غربگرایانه به ناتو تمایل دارد، این بستر تا حدودی مانعی برای در نظر گرفتن اولویت های سیاسی است. بنابراین، در این چارچوب، گرجستان می ترسد، به همین دلیل است که لاوروف وزیر خارجه روسیه دائما بر همکاری بدون پیش شرط سیاسی تأکید می کند.
الحاق گرجستان به قالب “3 + 3” در قفقاز جنوبی این کشور را مجبور به تغییر موضع سیاسی خود نخواهد کرد. می توان توافق کرد که در مورد موضوعات منحصر به فرد در آن قالب که مورد علاقه همه شرکت کنندگان است بحث شود.
لاوروف وزیر امور خارجه روسیه بارها تصریح کرده است که رفع انسداد ارتباطات حمل و نقل در منطقه نه تنها به نفع ارمنستان، آذربایجان، بلکه گرجستان نیز خواهد بود. به گفته وی، ایران، روسیه و ترکیه نیز به عنوان نزدیک ترین همسایگان این سه جمهوری از مزایای آن بهره مند خواهند شد. طرف گرجی تاکنون به دعوت لاوروف پاسخ نداده است.
