به گزارش اسپوتنیک آرمنیا ایران بالاخره در مورد اجرای پروژه کریدور حمل و نقل بین المللی “خلیج فارس-دریای سیاه” تصمیم گیری کرده است. ششمین دور مذاکرات در ماه آوریل یا می 2022 در صوفیه برگزار خواهد شد. کشورهای شرکت کننده (ارمنستان، ایران، گرجستان، بلغارستان، یونان) قراردادهایی را در بلغارستان امضا خواهند کرد و راه اندازی این پروژه را اعلام می کنند.
نگرش آذربایجان نسبت به ایده ایران مبنی بر راه اندازی کریدور حمل و نقل بین المللی مبهم است. با این حال، تلاش های باکو برای حذف ایروان از دستور کار ایران هنوز موفقیت آمیز نبوده است. مسیر کریدور حمل و نقل بین المللی به احتمال قوی از قلمرو کشورمان راه اندازی می شود.
ایران در تلاش است تا خود را به عنوان یکی از بازیگران کلیدی در قفقاز جنوبی معرفی کند. با راه اندازی پروژه کریدور مواصلاتی “خلیج فارس- دریای سیاه” موضوع فعالیت تهران را می توان توضیح داد. در طی یک سال گذشته، این موضوع ده ها بار توسط مقامات بلندپایه مختلف، دوجانبه و چندجانبه مورد بحث قرار گرفته است. به نظر می رسد بحث بعدی و نهایی برای آوریل / می 2022 برنامه ریزی شده است. ظهارات مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه ایران گواه این است. این مقام نه فقط تاریخ دقیق نشست مورد انتظار در بلغارستان را مشخص کرد، بلکه بر اهمیت ایروان برای این پروژه نیز تاکید کرده است.
در نوامبر 2021، مقامات ایرانی قصد داشتند این کریدور را از طریق باکو راه اندازی کنند. و اکنون نماینده وزارت امور خارجه ایران به وضوح اهمیت ارمنستان برای این پروژه را تاکید کرده است. صفری خاطرنشان کرده است که تهران در حال مذاکره با ایروان است. به نظر می رسد تصمیم ایران قطعی است. به طور رسمی، این پروژه باید دهلی و تهران را به اروپا متصل کند. ر نتیجه دور پنجم مذاکرات در ایروان (آوریل 2021)، نسخه اولیه توافقنامه تهیه شده بود. نشست این گروه کاری در بلغارستان برنامه ریزی شده است، جایی که قرار است توافقنامه پیش نویس کریدور حمل و نقل بین المللی امضا شود. سپس این سند برای تصویب به کشورهای عضو ارسال خواهد شد.
ایران نگران روندهایی است که در قفقاز جنوبی پس از جنگ 44 روزه آرتساخ اتفاق افتاده است. در تهران این نگرانی وجود دارد که رفع انسداد ارتباطات حمل و نقل در منطقه به نقش ژئوپلیتیک آنها در قفقاز جنوبی ضربه بزند. از این رو یکی از راه های موثر برای رسیدن به هدف خود، راه اندازی کریدور “خلیج فارس- دریای سیاه” از طریق قلمرو ارمنستان است.
از نظر تئوری، ایران می تواند کریدور حمل و نقل بین المللی را از طریق راه آهن آذربایجان و ارمنستان (از طریق نخجوان) متصل کند. این همچنین امکان کاهش مسیر بین کشورهای حوزه خلیج فارس و دریای سیاه را فراهم می کند. اما از نظر سیاسی برای تهران سودآور نیست. ایران هیچ نفوذ و نقشی در پروژه راه آهن یراسخ-هورادیز ندارد. احیای راه‌آهن باکو در دوران شوروی و همچنین عضویت احتمالی ترکیه (در مورد شعبه کارس-گیومری)، در واقع به برنامه‌های تهران ضربه خواهد زد. ایران نگران است که بازگشایی راه آهن ارمنستان و آذربایجان از اهمیت اقتصادی و سیاسی تهران در منطقه می کاهد.
ایران با راه اندازی کریدور حمل و نقل بین المللی “خلیج فارس-دریای سیاه از طریق ارمنستان (از طریق جاده سیونیک) مسیر چندوجهی جایگزین ارائه می دهد.
در حال حاضر سهم عمده تجارت روسیه و ایران از طریق دریای خزر آذربایجان و اروپا از طریق ترکیه انجام می شود. با این حال، مسیری که از ایروان عبور خواهد کرد برای تهران برای توازن قوا در منطقه ضروری است. آرمان ایران برای برقراری ارتباط زمینی بی وقفه با دریا از طریق خاک ارمنستان اهداف متعددی را دنبال می کند. این به تهران اجازه می دهد تا از یک طرف به حلقه کلیدی بین آسیا، کشورهای خلیج فارس، هند و کشورهای حوزه خلیج فارس از سوی دیگر بین اروپا و روسیه تبدیل شود. علاوه بر این، این کریدور می تواند به بخشی از مسیر بین‌المللی شمال-جنوب تبدیل شود و به عنوان جایگزینی برای کانال سوئز (کوتاه‌ترین مسیری که آسیا و اروپا را به هم متصل می کند)، به ویژه در مواجهه با محاصره آن در ماه مه 2021 عمل کند.
علاوه بر این در صورت پیوستن ارمنستان به کشورهای مستقل مشترک المنافع شمال-جنوب، محموله های هند (بندر چابهار – ایران – ارمنستان – گرجستان – در کانتینر به بندر نووروسیسک روسیه یا بنادر یونان) از طریق کشورمان به اروپا – روسیه منتقل می شود.
ایوران نیز به نوبه خود باید علاقه مند به احیای بزرگراه شمال به جنوب تا مرز ایران (سیونیک) باشد. مسیر ایران برای کشور ما امکان پذیر است. این امکان تحویل سریع تر کالاها از چین را فراهم می کند. در حال حاضر به دلیل تحریم‌های ایران، محموله ارمنستان از چین به ارمنستان ظرف 32 روز به پوتی گرجستان می رسد، در حالی که به بندرعباس می تواند تا 18 روز دیگر برسد.
علاوه بر این، ارمنستان این فرصت را خواهد داشت که نقش ترانزیتی خود را در منطقه بهبود بخشد.
