جلسات در مجمع دیپلماتیک آنتالیا، پیشنهادات 5 ماده ای از آذربایجان به ارمنستان، فاجعه انسانی در آرتساخ: به دلیل همه اینها تویوو کلاار، نماینده ویژه اتحادیه اروپا در امور قفقاز جنوبی و بحران گرجستان به ارمنستان بازگشت. وی تقریباً یک ماه پیش در ارمنستان بود. تویوو کلاار در توئیتر خود نوشته بود: “اتحادیه اروپا بیشتر از همیشه به هدف صلح آمیز و مرفه قفقاز جنوبی متعهد است. در عین حال در زندگی واقعی تصویر کاملاً ناراحت کننده است: یک هفته است که آرتساخ به دلیل اقدامات طرف آذربایجانی از تامین گاز محروم شده است. وضعیت کنونی به عنوان فاجعه انسانی توصیف می شود.
مدافع حقوق بشر ارمنستان به سازمان های بین المللی و نمایندگی های دیپلماتیک مراجعه کرده است تا پاسخ واضحی به رفتار جنایتکارانه آذربایجان نشان دهند. کریستینه گریگوریان مدافع حقوق بشر جمهوری ارمنستان نوشته است: “حدود یک هفته است که طرف آذربایجانی به نمایندگان آرتساخ اجازه بازگرداندن ادعای “اختلال” خط لوله گاز را نمی دهد. به این ترتیب بیش از 100 هزار نفر از امکان گرمایش در شرایط هوای سرد محروم هستند. حقوق بشر جهانی است و باید خارج از چارچوب ژئوپلیتیکی به آن مشاهده کرد.
تاگوهی توماسیان، رئیس کمیته دائمی حقوق بشر مجلس ملی ارمنستان از فراکسیون ” افتخار دارم” نیز در مورد فاجعه انسانی در آرتساخ اطلاع داده است. وقتی در مورد اختلال خط لوله گاز صحبت می کند از کلمه “انفجار” استفاده می کند. نامه های مربوطه به شرکا در سازمان های بین المللی ارسال شده است. من خواستار توجه و واکنش فوری آنها به بحران انسانی در آرتساخ شدم. واضح است که اگر با این سرعت ادامه پیدا کند، در آینده نزدیک در آرتساخ نیز با بحران برق مواجه می شویم، زیرا برق در حالت اضافه بار ارائه می شود. امروز در آرتساخ مشکل حمل و نقل داریم، هم اکنون در تعدادی از تولیدات مشکلاتی وجود دارد. مردم مشکل تولید نان در کشور خود دارند. این زنگ خطر بسیار جدی است.”
در جریان دیدارها در ارمنستان از گزارش های رسمی مشخص می شود که این تویو کلاار به وضعیت مرزی ارمنستان و آذربایجان، اقدامات انجام شده برای افزایش سطح امنیت و ثبات در مرزها اشاره کرده و وی بر لزوم آغاز روند تعیین مرز ها و مرزبندی میان ارمنستان و آذربایجان تاکید کرده است.
سرگئی کوپرکین سفیر روسیه در ارمنستان اطمینان می دهد که توجه روسیه امروز در جهت کاملاً متفاوت است، اما همچنین وضعیت آرتساخ را پیگیری می کنند. با این وجود، نیروهای حافظ صلح روسیه هنوز موفق به مذاکره موثر با آذربایجان برای نزدیک شدن به خط لوله گاز آسیب دیده نشده اند.
علاوه بر این آذربایجان پیشنهاد 5 ماده ای برای توافق صلح را به ارمنستان ارائه کرده است. آنها ادعا می کنند که این پیشنهاد یک سال پیش ارائه شده بود.
پاسخ ارمنستان واضح است: با نکات آشنا شدند و به رؤسای مشترک گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا برای سازماندهی مذاکرات برای امضای توافقنامه صلح میان ارمنستان و آذربایجان مراجعه کردند.
تویوو کلاار نماینده ویژه اتحادیه اروپا در امور قفقاز جنوبی و بحران گرجستان نیز یر اهمیت این قالب تاکید کرده است. وی در طی دیدارها در ایروان منحصر به فرد بودن مأموریت رؤسای مشترک گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا در موضوع حل و فصل همه جانبه مناقشه قره باغ کوهستانی تاکید کرده است. این در حالی است که وزیر امور خارجه ترکیه در چارچوب مجمع دیپلماتیک آنتالیا بار دیگر در مورد چهارچوب منطقه ای “3 + 3” صحبت کرد.
به ابتکار طرف آذربایجان، 5 اصل اساسی برای امضای توافق صلح از طبقه بندی خارج شدند. به گفته باکوی رسمی، در صورتی که ارمنستان آن اصول را بپذیرد، مذاکرات برای امضای توافقنامه صلح آغاز خواهد شد.
این پیشنهادات به شرح زیر است:
– به رسمیت شناختن متقابل حاکمیت یکدیگر، تمامیت ارضی، تخطی ناپذیری مرزهای دولتی، استقلال سیاسی
– تایید متقابل وجود ادعای ارضی دولتها نسبت به یکدیگر و تعهد قانونی مبنی بر عدم ارایه چنین ادعاهایی در آینده
– از توسل به زور که امنیت یکدیگر را در روابط بین دولت ها تهدید می کند، تهدید استقلال سیاسی، تمامیت ارضی یکدیگر و همچنین سایر اقدامات ناسازگار با اهداف منشور سازمان ملل متحد خودداری کنند.
– تعیین مرز ها و مرزبندی مرزهای، برقراری روابط دیپلماتیک
– گشایش سایر ارتباطات حمل و نقل، ایجاد سایر ارتباطات مرتبط، همکاری در سایر زمینه های مورد علاقه متقابل.
کدام یک از 5 اصل “خطوط قرمز” است که طرف ارمنی اجازه نقض آن را نخواهد داد؟ داویت بابائیان وزیر امور خارجه آرتساخ می گوید: مهمترین این “خطوط قرمز” این است که آرتساخ هرگز بخشی از آذربایجان نخواهد بود، هرگز. این برای ما مرگ است، این مرگ برای دولت ارمنی است، همه باید این را درک کنند. بقیه سوالات را زمان نشان می دهد.
داویت بابائیان اطمینان می دهد که نمایندگی های دیپلماتیک خارجی ارمنستان و آرتساخ در تماس دائمی و همکاری با یکدیگر هستند. وی به عنوان مثال به قطعنامه اخیر پارلمان اروپا که در آن سیاست فرهنگی نسل کشی آذربایجان محکوم شده است اشاره می کند. به گفته داویت بابائیان، ارمنستان، آرتساخ و دیاسپورا برای این منظور با یکدیگر همکاری کردند. وی مطمئن است که آنها در آینده اینگونه عمل می کنند.
