به گزارش news.am آذربایجان تنها تا حدی موفق به آشنا شدن با گزارش وزارت امور خارجه آمریکا در مورد آزادی مذهبی در جهان شده است.
به این ترتیب، در رسانه‌های آذربایجان، گزارش خاصی از وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا منتشر شد که در آن موارد نقض ادعایی ارمنستان در مناطق تحت کنترل جمهوری آذربایجان ذکر شده است. در این گزارش اشاره ای واقعاً انتقادی از طرف ارمنی شده است، البته به پیشنهاد مقامات آذربایجان، زیرا هیچ سفیر آمریکا زحمت رفتن به قره باغ کوهستانی و منطقه امنیتی را به خود نداده است. هر آنچه که به طرف ارمنی نسبت داده می شود در واقع نتیجه جنگی است که آذربایجان در دهه 90 به راه انداخت.
در عین حال، آذربایجان «نمی دید» که در این گزارش به اقدامات طرف آذربایجانی اشاره شده است. بنابراین، در این گزارش به قطعنامه مجمع پارلمانی شورا اروپا اشاره شده است.
مجمع پارلمانی شورای اروپا در قطعنامه «پیامدهای بشردوستانه درگیری بین ارمنستان و آذربایجان / مناقشه قره باغ کوهستانی» که در 27 سپتامبر تصویب شد، اعلام کرد: درگیری طولانی مدت تأثیر فاجعه باری بر میراث فرهنگی و دارایی منطقه داشته است که هم ارمنستان و هم آذربایجان مسئول آن هستند.»
مجمع پارلمانی شورای اروپا “آسیب عمدی به میراث فرهنگی در طول جنگ شش هفته ای و گلوله باران عمدی شوشی و همچنین تخریب یا آسیب رساندن به کلیساها و گورستان های دیگر در طول جنگ و پس از آن را محکوم کرد.”
در این قطعنامه همچنین آمده است که مجمع پارلمانی شورای اروپا «همچنان نگران آینده بسیاری از کلیساها، صومعه های ارمنی، از جمله مجموعه صومعه دادیوانک، و همچنین خاچکارها و دیگر اشکال میراث فرهنگی است که به کنترل آذربایجان بازگشته اند». این قطعنامه “مربوط به توسعه ساختگی در آذربایجان است که میراث “آلبانیایی قفقاز” را به جای میراث فرهنگی “ارمنی” ترویج می کند. گزارش های متعددی در طول سال از خرابکاری ها و تخریب اماکن فرهنگی و مذهبی ارامنه و همچنین اقدامات عمدی دولت با هدف قطع و تحریف ارتباط اماکن مذهبی با میراث ارمنی منتشر شده است.
اقدامات دولت و اظهارات دولت مبنی بر «آلبانیایی قفقازی» بودن کلیساها، ناظران بین‌المللی، مقامات ارمنی، نمایندگان جامعه مدنی و کلیسای رسولی ارمنی را بر آن داشته است تا نگرانی‌های جدی را در مورد تداوم روابط ارمنی با مکان‌های تاریخی و مذهبی که اکنون تحت کنترل آذربایجان هستند، مطرح کنند.
به گفته اسقف کلیسای رسولی ارمنی، دولت از ماه مه ورود زائران ارمنی به صومعه این منطقه را که پس از جنگ 2020 به کنترل آذربایجان بازگشته است، ممنوع کرده است. آذربایجانی‌ها دیگر نمی‌توانند از مساجد و عبادتگاه‌ها دیدن کنند، زیرا مین‌هایی که در نتیجه جنگ کار گذاشته شده است.
در 26 مه، بی بی سی گزارش داد که صلیب از کلیسای ارمنی سنت یقیشه در سوگووشان (ماتاقیس) برداشته شده است. ویدئویی که در ماه مارس توسط آرمن تاتویان، مدافع حقوق بشر اسبق ارمنستان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، سربازان با علائم آذربایجانی و ترکی را در حال هتک حرمت یک کلیسا نشان می‌دهد.
در ژوئن، The Art Newspaper گزارشی با استفاده از تصاویر ماهواره ای منتشر کرد که جزئیات تخریب کلیساهای ارمنی قرون وسطایی در آگولیس، نخجوان را نشان می داد. این کلیساها در تصاویر سال 1977 قابل مشاهده بودند، اما در تصاویر سال های 2016 و 2019 دیده نمی شدند.
این روزنامه همچنین تخریب میراث ارامنه نخجوان را که بر اساس اسناد 1964-1987 محقق مستقل آرگام ایوازیان شامل 89 کلیسا، 5840 خاچکار و بیش از 22000 سنگ قبر بود ، ارائه می دهد.
