به گزارش رادیوی عمومی ارمنستان نشست بعدی در قالب «3+3» در ایران برگزار می‌شود. این مطلب را جیحون بایراموف وزیر امور خارجه آذربایجان پس از دیدار با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران بیان کرد . وی پیش از این دیدار از موضع سازنده ایران برای مشارکت در پروژه های منطقه ای استقبال کرد.
حتی پس از اولین جلسه در این قالب، کارشناسان با ذکر دلایل متعدد، نسبت به آینده این پلتفرم تردید داشتند. نگرانی اصلی این بود که این فرمت باعث افزایش نفوذ ترکیه در منطقه شود. نگرانی ها امروز هم همینطور است.
بایراموف وزیر امور خارجه آذربایجان از برگزاری دومین نشست در قالب «3+3» به ابتکار ترکیه پس از دیدار با همتای ایرانی خود خبر داد. اولین نشست در قالب «3+3» همکاری در منطقه قفقاز جنوبی هفت ماه پیش در 10 دسامبر 2021 در مسکو برگزار شد. نمایندگان 5 کشور ارمنستان، روسیه، ترکیه، آذربایجان و ایران در این نشست شرکت کردند و در مورد چشم انداز همکاری در منطقه و موضوع مقابله با تهدیدات مشترک بحث و تبادل نظر کردند. گرجستان با استناد به حضور روسیه در آن جلسه، از برگزاری این نشست خودداری کرد.
کارشناسان گفتند «3+3» به «3+2» تبدیل شد. کارشناسان همچنین متوجه شدند که پلتفرم جدید به نفع ایران نیز نیست، زیرا قالبی که با ابتکار ترکیه ایجاد شده است، در واقع سعی در افزایش نقش ترکیه در منطقه خواهد داشت. تیگران گریگوریان، کارشناس مسائل سیاسی، در گفتگو با «رادیولور»، آغاز این نشست در این قالب را در این لحظه تصادفی ندانست. او گفت: «این علیه غرب است.
در این مرحله، همه قدرت‌های بزرگ منطقه ما، روسیه، ترکیه و ایران، علاقه‌مند به خنثی کردن نفوذ غرب یا حداقل به حداقل رساندن آن هستند. به همین دلیل است که این گونه فرمت ها در آینده نزدیک شروع به فعال شدن خواهند کرد. به همین دلیل است که روسیه اخیراً با فرمت گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا مخالفت کرده است، زیرا این قالب ابزار نفوذ غرب در منطقه ما نیز محسوب می شود.
در آن زمان که این قالب در حال ایجاد بود، کارشناسان نیز هشدار دادند که علیه گروه مینسک است. به ویژه، مانول قماشیان، کارشناس مسائل منطقه، معتقد بود که «3+3» جایگزین گروه مینسک می شود که برای ارمنستان خطرناک است، زیرا آنکارا در تلاش است تا به یک بازیگر اصلی در منطقه تبدیل شود.
اگر قالب 3+3 اجرا شود، اول از همه برای ترکیه مفید خواهد بود، زیرا دسترسی این کشور به قفقاز جنوبی بیشتر تقویت خواهد شد. بنابراین، ارمنستان مقاومت می‌کند و می‌گوید که این قالب فقط برای موضوعاتی می‌تواند کار کند که در قالب‌های دیگر گنجانده نشده‌اند، اولاً با توجه به مشکل قره باغ که در قالب گروه مینسک است.
نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان نیز در دسامبر سال گذشته این موضوع را اعلام کرد و گفت که اگر موضوعات دیگر پلتفرم‌ها در آنجا مطرح نشود، ممکن است فرمت «3+3» مورد علاقه ارمنستان باشد.
تیگران گریگوریان دانشمند علوم سیاسی توضیح می دهد: ارمنستان باید خطوط قرمز روشنی را مشخص کند که بحث در مورد آن در آن قالب غیرقابل قبول است. به گفته وی، این در مورد مشکل قره باغ است. او معتقد است که موضوع آرتساخ باید به ویژه در محافل آمریکایی مطرح باشد.
او گفت: من فکر می‌کنم با ایالات متحده، اول از همه باید به سمت قالب گروه مینسک کار کنیم، ما در مورد قالب ریاست مشترک صحبت نمی‌کنیم، زیرا عملاً وجود ندارد. ایالات متحده به عنوان یکی از کشورهای عضو گروه مینسک ، می‌تواند نقش میانجی فعال‌تری را ایفا کند و از این نظر تا حدودی با تمایلات منطقه‌ای‌سازی که مسکو و آنکارا آغاز شده‌اند، تعادل ایجاد کند.
به گفته تیگران گریگوریان، کارشناس علوم سیاسی، قالب «3+3» با هدف بیرون راندن غرب از منطقه برای ایران امروز نیز مفید است. او انکار نمی کند که ترکیه در حال شکل گیری نفوذ بیشتر در منطقه است، او همچنین حضور روسیه را اضافه می کند.
“من فکر می کنم منطقه به وضوح به مناطق نفوذ تقسیم شده است. روسیه در یک حوزه نفوذ خواهد داشت و در منطقه دیگر ترکیه. این چنین الگویی است که کشورهای بزرگ منطقه بر کشورهای کوچک حمایت می کنند. روسیه در رابطه با بقیه ارمنستان و آرتساخ، منطقه مسئولیت روسیه خواهد بود. و ترکیه در آذربایجان نفوذ زیادی خواهد داشت.»
این کارشناس علوم سیاسی می گوید: در این مرحله آن فرمت بیشتر جنبه مشورتی خواهد داشت و نباید انتظارات زیادی داشت.
