دیدارهای متقابل روسای جمهور، وزرای خارجه، روسای ساختارهای امنیتی در قفقاز جنوبی ادامه دارد. مسائل امنیتی و اقتصادی عمدتاً در دستور کار این جلسات است. در 19 جولای رئیس جمهور ترکیه عازم ایران می شود، این روز ها جیحون بایراموف وزیر امور خارجه آذربایجان در تهران به سر می برد، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران به ارمنستان سفر کرده بود.
هاروت آرتین آراکلیان کارشناس منطقه معتقد است که بیانیه شمخانی در ایروان خطاب به ترکیه نه آذربایجان بود. شمخانی در ایروان بیان کرد که ایران هرگونه تلاش برای تغییر وضعیت ژئوپلیتیکی در منطقه را غیرقابل قبول می داند. وی همچنین خاطرنشان کرد که تهران از فرآیند رفع انسداد زیرساخت ها در چارچوب حفظ تمامیت ارضی و حاکمیت کشورها حمایت می کند.
در پس زمینه توافقات ارمنستان و ترکیه و همچنین رفع انسداد جاده های مواصلاتی در منطقه، روند مرزبندی و تعیین مرز های ارمنستان و آذربایجان، تهران در سطح رئیس شورای امنیت خطوط قرمز را مشخص کرد که تهران رسمی مرتباً یادآوری می کند.
هاروت آرتین آراکلیان کارشناس منطقه تاکید می کند که ایران و ترکیه رقیب یکدیگر هستند و مبارزه امروز شروع نشده است.
هاروت آرتین آراکلیان گفت: “پیام ایران به ترکیه به شرح زیر است: “به طور کلی، مراقب باشید” زیرا بازیکن و بازیگر دیگر در منطقه وجود دارد. ایران در سوریه تلاش خواهد کرد کارهایی انجام دهد که حتی اگر اردوغان بخواهد حلب را که در برنامه هایش است تصرف کند، گیر می کند و نمی تواند از آنجا خارج شود. در صورت موفقیت اردوغان، شاهد ترکیه بانفوذ در آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی خواهیم بود که تهدیدی برای امنیت ملی و منافع اصلی ایران خواهد بود. به همین دلیل است که ایران بارها اعلام می کند که تمامیت ارضی ارمنستان خط قرمز ایران است. ایران به خوبی مسیرهای اصلی روسیه و اروپا را می شناسد که از جاده های ترکیه نمی گذرد: این ارمنستان است.”
وی گفت: “هرچقدر آذربایجان و ترکیه با لبخند دیپلماتیک و عکس گرفتن در منطقه، اتحاد ضد ایرانی در منطقه بازی می کنند، تلاش برای اینکه مسیرهای تجاری چین به اروپا از طریق کشورهای ترک و ترک زبان و از طریق ترکیه و نه از طریق ایران یا ایران- ارمنستان- دریای سیاه یا روسیه انجام شود.” این جنگ اقتصادی است.
در نظم نوین جهانی که امروز متولد می شود، ترکیه در تلاش است تا نقش قدرت سوم را به عهده بگیرد. اگر موفق نشود از میدان خارج خواهد شد.
امروز ترکیه در سوریه متجاوز است. به گفته هاروت آرتین آراکلیان با جذب تمام منابع نفت و گاز در سوریه، آذربایجان، ترکمنستان، ترکیه به سمت اروپا حرکت می کند. اینها ابزارهایی هستند که آنکارا بعداً با آنها بازی می کند، اگر این ابزارهای معامله را نداشته باشد، “در حاشیه” خواهد ماند.
در 19 جولای رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه عازم ایران می شود، تحولات منطقه ای، کریدور تجاری ترکیه، ایران و امارات، بحران انرژی، پلت فرم “3+3” و وضعیت سوریه در دستور کار قرار دارد.
آیا ممکن است اردوغان چنین پیشنهادی به ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران بدهد و در ازای آن تهران از “خط های قرمز” اعلام شده قبلی صرف نظر کند و مخالف پروژه “کریدور زنگزور” نباشد؟ این کارشناس این گونه تجارت از طرف ایران را منتفی دانست و تاکید کرد: ایران دست به چنین اقدامی نخواهد زد، زیرا ایران در منطقه نفوذ ترکیه باقی می ماند. ایران دارای تنگه های دریایی مهمی است که می تواند تاثیر جدی بر تجارت بین المللی داشته باشد.
وی گفت: “من فکر نمی‌کنم که ترکیه باید به ایران سرزمینی پیشنهاد کند که در ازای آن ایران رویکردهای خود را کنار بگذارد.”
