آرگ کوچینیان کارشناس علوم سیاسی در پاسخ به سوالی مربوط به هدف سفر علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا و سرگئی ناریشکین رئیس سرویس اطلاعات خارجی روسیه چیست بیان کرده است: “من بعید نمی دانم که هدف واقعی ربطی به ارمنستان نداشته باشد، به سختی می توان گفت هدف چه بوده است.
کوچینیان با اشاره به بیانیه ای که در گفتگو با اردوغان رهبر معظم ایران بیان شد، گفت: درک این نکته مهم است که وقتی ایران اعلام می کند با تغییر مرز ایران و ارمنستان مخالفت خواهد کرد، پس مخالفت با آنها چگونه بیان می شود، مخالفت با آنها از بیانیه به عمل تبدیل می شود؟
آرگ کوچینیان بر اهمیت آغاز مذاکرات دوجانبه بین ارمنستان و آذربایجان و ادامه بیشتر آنها تاکید کرد. کوچینیان با اشاره به این فرمت گفت: “فقط از یک طریق نمی توان به نتیجه نهایی رسید و باید در راه ها و قالب های مختلف کار کرد.
وی گفت: “هرچه راه های بیشتری برای رسیدن به هدف وجود داشته باشد، بهتر و بسیار مهم است که یکی از این راه ها، فرمت دوجانبه باشد. شخصیتهای مخالف مذاکرات دوجانبه، بدون شخصیسازی آن، یا نمی فهمند در مورد چی صحبت می کنند یا در راستای منافع جمهوری ارمنستان عمل نمیکنند.”
کوچینیان با اشاره به مشارکت نیروی سوم در ،رآیند عادی سازی روابط ارمنستان و ترکیه، گفت: “فرمت دوجانبه بیشترین سود را برای ارمنستان دارد، زیرا بسیاری از مردم روسیه را به عنوان نیروی سوم می دانند و آن مخالف عادی سازی کامل روابط ارمنستان و ترکیه است. تا حدی موافق است که راه ها باید باز شود. گشایش ارتباطات و عادی سازی روابط دستور کارهای متفاوتی برای روسیه است.”
به گفته کوچینیان، ارمنستان نمی تواند مذاکره نکند، منتظر بماند تا قوی تر شود و بتواند از موضع قوی تر با همسایگان خود مذاکره کند. طرف شکست خورده در جنگ، اگر نمیخواهد وضعیت خود را پیچیدهتر کند، اگر خواهان تشدید تنشهای جدید نیست یا اگر نمی خواهد در نهایت زیر بال روسیه قرار گیرد، باید قاطعانه برای حل و فصل روابط با آذربایجان و ترکیه اقدام کند.
به گفته وی مسئولان باید به روشنی به این سوال پاسخ دهند که آیا روند عادی سازی روابط باید به تعویق بیفتد یا قاطعانه اقدام کند؟ این گفتمان که “قره باغ را می دهیم یا نه؟” دروغ محض است، زیرا بخشنده و کسی که نمی دهد ما نیستیم. و کسانی که فکر می کنند با تظاهرات می توانند تصمیم گیرنده را تحت تأثیر قرار دهند، آیا آرتساخ را بدهند یا نه، من پیشنهاد می کنم برای انجام آن تظاهرات به مسکو بروند، ببینیم آیا آنها قادر خواهند بود به کسی که این تصمیم را گرفته فشار بیاورند یا خیر. اقدامات دولت باید در جهتی باشد که تا حد امکان برای به مردم توضیح دهد که دیگر این مقامات نیستند و ارمنستان نیست که آرتساخ را می دهد یا نمی دهد.
به گفته کوچینیان، این سوال باید به این صورت طرح شود: اولویت ما چیست، اگر بخواهیم فقط یک چیز را حفظ کنیم، چه چیزی را انتخاب می کنیم: آرتساخ، عدالت ارمنی، رویاهای ما در مورد ارمنستان غربی، ایده های ما در مورد کرامت یا حاکمیت جمهوری ارمنستان؟ پس از پاسخ به این سوال، همه چیز کمی واضح تر می شود.
