دانشمندان علوم سیاسی در مورد خطرات احتمالی قرارداد صلح: بهترین سناریو برای مسئله آرتساخ حفظ وضعیت فعلی است

در جریان بحث در مورد موضوع “تحولات جهانی. ارمنستان چه پتانسیلی برای پاسخگویی به چالش ها دارد؟”، دانشمندان علوم سیاسی مربوط به دیدار احتمالی پاشینیان و علی اف در ماه اوت و با احتیاط درباره امضای احتمالی قرارداد صلح گفتگو کردند. به گفته آنها، سه موضوع اصلی در دستور کار نشست مورد انتظار در ماه اوت رفع انسداد کانال های ارتباطی، مرزبندی و تعیین مرز ها و توافق صلح می باشد.

سه موضوع در دستور کار بین ارمنستان و آذربایجان وجود دارد که به گفته بنیامین پوقوسیان، کارشناس علوم سیاسی، در نشست آتی پاشینیان و علی اف در ماه اوت به موضوع مورد بحث قرار خواهد گرفت منجمله: رفع انسداد کانال های ارتباطی، مرزبندی و تعیین مرز ها و توافق صلح.

به گفته این کارشناس، خطر اصلی وضعیت ایجاد شده اخراج جمعیت از آرتساخ است.

وی گفت: “آذربایجان تهدیدات نظامی می‌ کند و می‌ گوید شما زمان بسیار کمی دارید، یا با شرایطی که گفتم قرارداد را امضا می‌ کنید یا جنگ جدیدی رخ خواهد داد. البته همه ما درک می کنیم که امضای آن قرارداد ما را به جایی نمی برد، زیرا می دانم که این طرز فکر وجود دارد که بیایید آرتساخ را رها کنیم و سیونیک را نجات دهیم. اما تجربه بشر نشان می دهد که در این صورت، در مرحله بعد از سیونیک صرف نظر می کنیم تا استان وایوتس زور را نجات دهیم. سپس برای نجات ایروان وایوتس زور را رها خواهیم کرد و پایگاه نظامی روسیه در گیومری باقی خواهد ماند.

به گفته وی دستور کار صلح باکو حداکثری و مخرب است و هیچ جایی برای مانور برای طرف ارمنی نمی گذارد. بهترین راه در این شرایط حفظ وضعیت موجود است.
تیگران گریگوریان کارشناس علوم سیاسی متقاعد شده است که در این شرایط مقامات هیچ سندی را امضا نخواهند کرد.

وی گفت: “بعید می دانم که آنها با امضای یک سند موافقت کنند جایی که به طور کلی، هیچ راه حل اساسی برای هیچ موضوع مرتبط با قره باغ ارائه نخواهد شد. در این جهت فکر می‌ کنم روندها به سمت بن‌بست پیش می‌ رود. به طور کلی حتی در روند هایی که با میانجیگری اتحادیه اروپا در حال وقوع است، اکنون بن بست خاصی وجود دارد.”

این کارشناس علوم سیاسی معتقد است که حضور نیروهای حافظ صلح روسیه در آرتساخ پس از سال 2025 نیز گزینه مطلوبی است. مشکلات اقتصادی زمانی عمیق تر خواهد شد که جاده جدید اتصال آرتساخ به ارمنستان تا سه ماه یا یک سال دیگر راه اندازی شود.

بنیامین پوقوسیان معتقد است همه ارتباطات اصلی مانند گاز، برق، موبایل، برق، اینترنت از جاده ای می گذرد که از بردزور عبور می کند و باکو اجازه انتقال آنها را نخواهد داد. از طرف دیگر، تیگران گریگوریان، کارشناس علوم سیاسی، معتقد است که ارتباطات جا به‌ جا می‌ شود و سپس جاده راه اندازی می شود.

وی گفت: “در مورد جاده جایگزین کریدور لاچین، بر اساس اطلاعاتی که من دارم، توافق روشنی وجود دارد که تا زمانی که تمام زیرساخت ها جابجا نشود، جاده جدید راه اندازی نخواهد شد. وضعیت خط لوله گاز پیچیده‌تر است، زیرا گران‌تر است، اما کار در این جهت نیز در حال انجام است.

بنیامین پوقوسیان موافق است که تهران مخالف برنامه آذربایجان و ترکیه برای ورود به سیونیک است، اما این بدان معنا نیست که ایران برای ما جنگ با ترکیه را آغاز می کند.

واضح است که ایران با مشاهده احتمال اشغال سیونیک توسط آذربایجان اصلا هیجانی نخواهد داشت، اما این بدان معنا نیست که اگر آذربایجان تصمیم به آغاز جنگ گسترده بگیرد، ایران در واقع به آذربایجان اعلام جنگ خواهد کرد، که نیروهای ایرانی وارد سیونیک خواهند شد و شاهد جنگ ایران و آذربایجان در گوریس خواهیم بود. من آن را تکذیب می‌ کنم، زیرا این به معنای لغو روابط با آذربایجان است که تهران به آن نیازی ندارد. این می تواند منجر به جنگ ترکیه و ایران شود که سناریوی وحشتناکی برای ایران است. اکنون ایران برای حمله احتمالی اسرائیل آماده می شود.

وی همچنین یادآوری می‌ کند که آمریکا مخالف حضور نیروهای روسیه در این منطقه است و آنها را حافظ صلح نمی‌ داند، زیرا آنها مأموریت بین‌المللی ندارند. از سوی دیگر، به گفته کارشناس علوم سیاسی، نقش آذربایجان نه فقط برای اروپا بلکه برای روسیه نیز از نظر جذب بازارهای جدید در حال افزایش است. بر این اساس، هیچ کس علاقه ای به حل و فصل مناقشه عادلانه ندارد. در چنین شرایطی، حداقل حفظ وضعیت موجود در آرتساخ مهم است.