بعد از بیانیه سه جانبه 9 نوامبر 2020، طرف آذربایجانی بارها آتش بس را نقض کرد و در مرزهای آرتساخ و ارمنستان دست به تهاجم نظامی زد.
” Radar Armenia ” نقض آتش بس، تشدید عملیات جنگی و پیامدهای آن توسط آذربایجان پس از نوامبر 2020 را ارائه می دهد.
در 11 دسامبر 2020 یک ماه بعد از بیانیه سه جانبه، نیروهای مسلح آذربایجان به سمت روستاهای هین تاغر و ختسابرد در منطقه هادروت در آرتساخ حمله کردند. در نتیجه درگیری چند ساعته، طرف آذربایجانی موفق شد با نزدیک شدن به ختسابرد وارد هین تاقر شود. در نتیجه عملیات جنگی مجدد 6 سرباز ارمی زخمی شدند.
نیکول پاشینیان نخست وزیر جمهوری ارمنستان در 13 دسامبر سال 2020 در نشست شورای امنیت بیان کرد که روستاهای هین تاغر و ختسابرد به کنترل آذربایجان درآمد. در 12 می 2021 نیروهای مسلح آذربایجان از مرز دولتی ارمنستان عبور و تا 3.5 کیلومتر در منطقه مجاور دریاچه سیاه سیونیک پیشروی کردند و تجاوز به قلمرو مستقل جمهوری ارمنستان و اسارت سربازان ارمنی را با تعدیل مرزها توجیه کردند. در 13 می آذربایجانی ها به شهرک های کوت، ورین شورزه، نوراباک در گغارکونیک حمله کردند و حدود 2 کیلومتر پیشروی کردند. آذربایجانی ها مساحتی حدود 45 کیلومتر مربع را اشغال کرده در منطقه سوتک-خوزناوار مستقر شدند.
قابل ذکر است که تاکنون نیروهای مسلح آذربایجان از سرزمین های مستقل جمهوری ارمنستان خارج نشده اند.
در 14 جولای نیروهای مسلح آذربایجان پیشروی تحریک آمیزی را در منطقه مجاور روستای یراسخ جمهوری ارمنستان آغاز کردند. در نتیجه آن یک سرباز قراردادی نیروهای مسلح جمهوری ارمنستان کشته شد. چنین تحریکی در 28 ژوئیه تکرار شد.
تنش مرزی در ارمنستان و آرتساخ نیز در ماه آگوست 2021 مشاهده شد که نیروهای مسلح آذربایجان تعدادی از شهرک های ارمنستان و آرتساخ را هدف قرار دادند. حادثه مشابهی در 11 آگوست در سال 2021 در حوالی روستاهای مخیتاراشن و شوش رخ داد که در 16 آگوست در مجاورت یراسخ، دریاچه سیاه در سیونیک و در جهت گغارکونیک مستمر بوده و جمعیت غیرنظامی شهرک های مرزی را هدف قرار داده است. در 17 آگوست نیز حادثه مشابهی در منطقه سوتک به ثبت رسید.
در 14 اکتبر سال 2021 نیروهای مسلح آذربایجان رژیم آتش‌بس را نقض کردند که در نتیجه آن 6 نفر از نیروهای مسلح آرتساخ در حوالی روستای نورشن آرتساخ زخمی شدند. طرف آذربایجانی در 15 اکتبر به نقض آتش بس در جهت شمال شرق آرتساخ با گلوله باران خودروی بهداشتی وزارت دفاع ادامه داد.
در 8 نوامبر 2021 ارتش جمهوری آذربایجان در نزدیکی بخش جاده استپاناکرت – شوشی در منطقه تحت مسئولیت نیروهای حافظ صلح روسی به سمت غیرنظامیانی که در حال انجام کارهای ساختمانی به منظور بازسازی زیرساخت ها بودند، تیراندازی کرد. در نتیجه آن یک نفر کشته و سه نفر زخمی شدند.
در 16 نوامبر 2021 نیروهای مسلح آذربایجان به سمت مرز شرقی جمهوری ارمنستان حمله و به قلمرو مستقل ارمنستان نفوذ کردند. اقدامات پیش تهاجمی طرف آذربایجانی منجر به تلفات جانی شد. در 10 دسامبر بر اثر تحریک مشابه، یک سرباز کشته و 8 نفر دیگر زخمی شدند.
در 11 ژانویه سال 2022 نیروهای مسلح آذربایجان با استفاده از توپخانه و پهپاد در جهت مرز شرقی جمهوری ارمنستان، آتش بس را به شدت نقض کردند. در نتیجه دو نفر از نیروهای مسلح جمهوری ارمنستان کشته و دو تن دیگر زخمی شدند.
در 7 مارس سال جاری رژیم آتش بس در جهت مرز غربی جمهوری ارمنستان که در نتیجه آن طرف ارمنی یک قربانی و یک زخمی داشت.
در 24 مارس سال 2022 قبل از تجاوز نظامی آذربایجان به روستای پاروخ قره باغ کوهستانی، آنها به طور مداوم شهرک های ارامنه و زیرساخت های غیرنظامی را بمباران کردند. همچنین جمعیت روستای خرامورت در حوالی پاروخ توسط طرف آذربایجانی با بلندگوها تهدید به خروج از شهرک شدند. در 9 و 10 مارس نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان جمعیت غیرنظامی خنوشیناک و کارمیر شوکا در منطقه مارتونی، روستاهای خرامورت منطقه عسکران را با سلاح های گرم کالیبر بزرگ هدف قرار دادند.
قابل ذکر است که وزارت دفاع جمهوری آرتساخ اعلام کردند که روستای پاروخ در منطقه عسکران و ارتفاعات مجاور آن به کنترل طرف آذربایجانی درآمد و سپس اقدام به پیشروی در منطقه مرزی شرقی آرتساخ کردند. دشمن در جهت تپه کاراگلوخ نیز پیشروی کرده بود.
در 3 آگوست سال 2022، نیروهای مسلح آذربایجان بار دیگر بیانیه سه جانبه 9 نوامبر 2020 در مورد آتش بس را در منطقه مناقشه قره باغ کوهستانی نقض کردند و در مناطق مختلف آرتساخ عملیات نظامی را تحریک کردند. طرف ارمنی 2 نفر کشته و 19 نفر زخمی داشت. در نتیجه فشار های طرف آذربایجانی، ارامنه آرتساخ باید شهرک های بردزور، آغاونو و سوس را تا 25 آگوست ترک کنند. در حال حاضر هیچ اطلاعات رسمی در مورد ارتقاء موقعیت وجود ندارد.
یادآور می شود وضعیت در مرز های آرتساخ و آذربایجان همچنان متشنج است.
