پیشنهاد ایروان برای استقرار ماموریت دیده بانی بین المللی در اراضی ارمنستان تحت تأثیر اشغال آذربایجان با واکنش غرب و مسکو مواجه شده است. آن لویو سفیر فرانسه در ارمنستان در جریان سفر به گغارکونیک در گفتگو با خبرنگاران بیان کرده است که پاریس از این پیشنهاد حمایت می کند و در این راستا تلاش خواهد کرد.
اطلاعیه دیگری از مسکو منتشر شد. سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه تاکید کرد که امکان استفاده از ناظران سازمان پیمان امنیت جمعی برای حل و فصل مناقشه قره باغ کوهستانی در حال بررسی است. به گفته دانشمندان علوم سیاسی واکنش مسکو مظهر حسادت است در حالی که تمایل ایروان برای یافتن سازوکارهای امنیتی جدید دارای زمینه های عینی است.
نخست وزیر ارمنستان بر “ضرورت مطلق” استقرار مأموریت دیده بانی بین المللی در اراضی ارمنستان تحت تأثیر اشغال آذربایجان و در مناطق مرزی تأکید کرد. پیش از این نیکول پاشینیان همین ادعا را از تریبون سازمان ملل مطرح کرده بود.
به گفته آرمن باقداساریان کارشناس علوم سیاسی مسکو باید جستجوی ایروان برای مکانیسم های امنیتی را درک کند. وی گفت: “در روسیه به این واقعیت که ارمنستان در تلاش است سازوکارهای امنیتی غیر از سازمان پیمان امنیت جمعی را اعمال کند حسادت می کنند، اما دلایل این عینی است. اگر رویارویی جهانی روسیه و غرب وجود نداشت، راه حل بسیار واضحی می توان پیدا کرد. به عنوان مثال، ناظران سازمان پیمان امنیت جمعی می توانند در مرز ارمنستان و آذربایجان با مأموریت بین المللی کار کنند. اما از آنجایی که در حال حاضر این امکان وجود ندارد، در ارمنستان ناامیدی زیادی از سوی سازمان پیمان امنیت جمعی وجود دارد. پس من فکر می کنم روسیه باید این را درک کند و حسادت نکند. زیرا هر مکانیسم امنیتی اضافی برای ما مهم است.”
هراچیا آرزومانیان تحلیلگر سیاسی اظهارات لاوروف را تصادفی نمی داند. او می گوید این به نفع روسیه است. روسیه بر اساس منافع ملی خود گام برمی دارد. منافع روسیه اغلب با منافع ارمنستان منطبق یا در تضاد نیست. ارمنستان هم در چارچوب سازمان پیمان پیمان امنیت جمعی و هم در چارچوب توافقات روسیه و ارمنستان به کمک واقعی روسیه نیاز دارد. و ما چیزی دریافت نکرده ایم و این منطقی است. وقتی ارمنستان به دنبال و تلاش برای یافتن راه حل های دیگری در خارج از روسیه است، روسیه صرفاً می خواهد روند های شکل گرفته ارمنستان را تحت کنترل خود درآورد به همین دلیل است که اکنون می خواهد نیروهای سازمان پیمان پیمان امنیت جمعی را بیاورد.”
آرزومانیان می گوید که ارمنستان به ضمانت های امنیتی جدید نیاز دارد و برای این کار قبل از هر چیز از ایروان اقدامات لازم است.
وی گفت: “آمریکا و فرانسه هر دو تضمین هایی داده اند، غرب نمی تواند تضمین های بزرگتر از آن بدهد، زیرا ارمنستان متحد نظامی روسیه است، علاوه بر این، سیستم های نظامی ارمنستان و روسیه متحد هستند، ما نیروهای نظامی را با روسیه متحد کرده ایم، در چنین شرایطی غرب نمی تواند برای کمک به ارمنستان گام بردارد تا اینکه ارمنستان در مورد تغییر روابط اعلام نکند، تا زمانی که اعلام نکند که روابط نظامی بسیار نزدیک خود را با روسیه قطع می کند.”
آرمن باقداساریان کارشناس علوم سیاسی نیز موافق است که غرب نمی تواند از ارمنستان حمایت کند، زیرا کشور ما به عنوان یکی از اعضای سازمان پیمان پیمان امنیت جمعی تلقی می شود.
وی گفت “ما باید درک کنیم که در این شرایط، غرب به هیچ وجه از ارمنستان حمایت نخواهد کرد، زیرا هر چقدر هم که به صلح پایدار در منطقه علاقه مند باشد. با این حال، ارمنستان را یکی از اعضای سازمان پیمان پیمان امنیت جمعی و متحد روسیه می داند. غرب هرگز ارمنستان، کشور عضو سازمان پیمان امنیت جمعی را مسلح نخواهد کرد اگر حریف بالقوه آذربایجان، متحد ترکیه عضو ناتو باشد. بیانیه ها، شاید تند، حتی وعده‌های کمک، مطرح شدن مسائل بشردوستانه وجود خواهد داشت، اما نباید بیش از این انتظار داشت.”
با این حال، آرمن باقداساریان مدعی است که روسیه و ترکیه در حال مبارزه آشتی ناپذیری هستند، اما آنها موافقند که غرب وارد منطقه ما نشود.”
