آرمنپرس: پس از نشست چهارجانبه نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان، امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه، شارل میشل رئیس شورای اروپا و الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان در پراگ در 6 اکتبر بیانیه ای تصویب شد. واهان هونانیان، سخنگوی وزارت امور خارجه ارمنستان در گفت و گو با «آرمنپرس» درباره چند موضوع مرتبط با این بیانیه توضیح داد.
- پس از نشست چهارجانبه در پراگ بیانیه ای به تصویب رسید که بر اساس آن ارمنستان و آذربایجان پایبندی خود به منشور سازمان ملل و اعلامیه آلما آتا در سال 1991 را تایید کردند که از طریق آن دو طرف تمامیت ارضی و حاکمیت یکدیگر را به رسمیت می شناسند. آیا این بدان معناست که آذربایجان باید نیروهای خود را از خاک ارمنستان که آذربایجان در ماه می 2021، نوامبر و سپتامبر 2022 به آنجا حمله کردند، خارج کند؟
- طرف ارمنی بارها اعلام کرده است که تمامیت ارضی و قلمرو حاکمیت جمهوری ارمنستان قابل مذاکره نیست. ما تایید این موضع طرف ارمنی در بیانیه اتخاذ شده پس از نشست چهارجانبه در پراگ را گامی مهم در جهت احیای تمامیت ارضی جمهوری ارمنستان می دانیم. در مورد خروج نیروهای مسلح آذربایجان از خاک جمهوری ارمنستان، توقف تجاوزات آذربایجان به خاک جمهوری ارمنستان و حفظ بی قید و شرط رژیم آتش بس، در هر صورت ضروری است. به ویژه در چارچوب بیانیه پراگ.
همچنین، تایید تعهد ارمنستان و آذربایجان به منشور ملل متحد و 1991 اعلامیه آلما آتا مبنایی برای توسعه معاهده صلح بین دو کشور و همچنین برای تعیین مرزها خواهد بود. - در بیانیه هیچ اشاره ای به قره باغ کوهستانی نشده است. آیا در این دیدار به مناقشه قره باغ اشاره ای شد؟ با توجه به اینکه طرفین تایید کرده اند که تمامیت ارضی یکدیگر را به رسمیت می شناسند، چه تحولاتی را می توان در آینده در مورد آرتساخ انتظار داشت؟
- ما بارها اعلام کرده ایم که موضوع حقوق و امنیت مردم قره باغ کوهستانی برای ما کلیدی است. ما این مسائل را در تمام جلسات خود از جمله با شرکای بین المللی مطرح می کنیم. اما آذربایجان تمایلی به گفتگو با ارمنستان در این زمینه ندارد.
شرکای بین‌المللی نیز به این ایده می‌رسند که مسائل امنیت و حمایت از کلیه حقوق ارامنه قره‌باغ کوهستانی قابل شفاف‌سازی است و در این راستا، بحث‌های بین استپانکرت و باکو با ایجاد یک مکانیسم قابل مشاهده بین‌المللی است. ارمنستان البته این موضوع را در چارچوب گفتگو در تمامی تماس ها با آذربایجان گنجانده است. - در این بیانیه همچنین اشاره شده است که ارمنستان با استقرار یک ماموریت نظارتی اتحادیه اروپا در امتداد مرز با آذربایجان موافقت کرده است و آذربایجان نیز موافقت کرده است تا جایی که به آن مربوط می شود همکاری کند. از این جا می توان نتیجه گرفت که آذربایجان با اعزام ناظران موافقت نکرده است.
طرف ارمنی بارها به ضرورت معرفی مکانیسم های حقیقت یاب و نظارت بین المللی در مرز ارمنستان و آذربایجان اشاره کرده است. ماموریت غیرنظامی اتحادیه اروپا در امتداد مرز ارمنستان با آذربایجان در قلمرو مستقل جمهوری ارمنستان فعالیت هایی را انجام خواهد داد. با در نظر گرفتن موارد فوق باید ثبت کنیم که بحث موافقت و مخالفت آذربایجان مطرح نیست.
- من می خواهم جزئیاتی را جویا شوم که ناظران در کدام نقاط مرز مستقر می شوند، کار اصلی آنها چیست، حضور آنها چقدر از تنش در مرز می کاهد.
اهداف مأموریت غیرنظامی اتحادیه اروپا، همانطور که در بیانیه آمده است، ایجاد اعتماد و حمایت از کمیسیون های مرزی با مشاهدات آنها است. شاید خیلی زود است که در مورد محدوده وظایف و اختیارات ماموریت، مکان های خاص و جزئیات دیگر صحبت کنیم، زیرا این موضوعات هنوز در حوزه بحث های کاری هستند. - آیا در این دیدار موضوع بازگرداندن اسرای ارمنی در آذربایجان مورد بحث و بررسی قرار گرفت، چه تحولاتی در این زمینه می توان انتظار داشت؟
- موضوع بازگشت فوری اسرای جنگی و غیرنظامیان ارمنی که به طور غیرقانونی در آذربایجان نگهداری می شوند، همواره در تمام جلسات با شرکای بین المللی توسط ما مطرح می شود. جلسات پراگ نیز از این قاعده مستثنی نبود.
