میرقاسم مومنی کارشناس حوزه قفقاز در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره نقش ارمنستان و گرجستان در تجارت انرژی ایران با بیان اینکه اکنون به ارمنستان گاز صادر و برق دریافت میکنیم، اظهار داشت: اکنون آذربایجان از مسیر گرجستان و ترکیه به دنیا گاز صادر میکند، ایران هم میتواند از مسیر ارمنستان و آذربایجان نفت و گاز صادر کند اما مسئله این است که این مسیر صادراتی نیاز به موافقتنامههای سه جانبه بین ایران، گرجستان و ارمنستان و مشتریان دارد.
وی افزود: صادرات گاز نیاز به سرمایه گذاری های کلان و بلندمدت ۲۰ یا ۳۰ ساله دارد، اما مسئله این است که در پی مناقشات قفقاز جنوبی؛ ترکیه و آذربایجان تلاش میکنند دالان زنگزور را باز کنند و ایران را محاصره کرده و از مرز ارمنستان محروم کنند.
این کارشناس حوزه انرژی با اشاره به مسیرهای ایران برای اتصال به دریای سیاه گفت: تنها مسیر ما ارمنستان و مرز جلفا- نوردوز است که ترکیه و آذربایجان تلاش میکند با باز کردن دالان زنگزور روابط ایران را با ارمنستان قطع کنند.
وی ادامه داد: علاوه بر تلاشهای آذربایجان و ترکیه برای جلوگیری از مسیرهای ارتباطی انرژی ایران مهمترین مسئله ما تحریم است و با این شرایط خریداران قرارداد منعقد نمیکنند.
مومنی بیان داشت: ما اکنون نفت را در بازار سیاه و خارج از شبکه رایج بین الملل میفروشیم و تا زمانی که تحریم لغو، سوئیفت باز نشود و مراودات مالی صورت نگیرد ما رسما نمیتوانیم نفت و گاز صادر کنیم، حتی از مسیر ارمنستان هم امکان راه اندازی خط لوله نداریم.
وی تاکید کرد: باتوجه به موقعیت جغرافیایی و هزینه و امنیت گرجستان و ارمنستان مسیر خوبی برای صادرات است اما به شرطی که مشکلات بین المللیمان را حل کنیم، اما این موضوع را در نظر داشته باشیم که از مسیر خلیج فارس با هزینه کمتری میتوانیم صادرات داشته باشیم، رقابت در شمال تنگاتنگ است زیرا آذربایجان، ترکیه و روسیه هم به این مسیر چشم دارند.
این کارشناس حوزه انرژی خاطرنشان کرد: دالان زنگزور پروژه ترکیه، آذری و اروپایی است که بر خلاف منافع ایران است و قطعا ما را به لحاظ سیاسی واقتصادی متضرر خواهد کرد.
وی ادامه داد: یکی از مشتریان اصلی پروژه زنگزور رژیم صهیونیستی است، ۴۰ درصد نفت مورد نیاز اسرائیل را آذربایجان از طریق باکو-جیحان- تفلیس تامین میکند.
مومنی با بیان اینکه شرایط ما اکنون به گونهای است که در منطقه قفقاز حضور نداریم و ترکیه و روسیه بازیگران اصلی هستند، گفت: ما کشوری هستیم که با ترکیه، قره باغ، ارمنستان و آذربایجان هم مرز هستیم و از نظر تاریخی نیز بخشی از این مناطق جز تاریخ و فرهنگ ما هستند و ما ذی نفوذ هستیم، به همین دلیل باید فعالتر باشیم.
وی ادامه داد: اگر در شرایط امروز منطقه فعالتر نباشیم معاهدات و پیمان نامههای اقتصادی امضا می شود و ما همچنان در حاشیه خواهیم ماند و در آینده اگر هم بخواهیم نمیتوانیم کاری از پیش ببریم و حتی به جای آذربایجان و ارمنستان با چندین کشور مواجه خواهیم بود. بنابراین باید تلاش کنیم تا حقوقمان ضایع نشود.