به گزارش رادیوی عمومی ارمنستا ن در ارمنستان نتایج میزگرد درباره قفقاز جنوبی در چارچوب نشست های مونیخ و مجمع امنیتی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. ارزیابی های کارشناسان مبهم است. هسته اصلی این گفتگوها نه تنها بحث پاشینیان و علی اف، بلکه پیام های ارائه شده در نشست های مونیخ در مورد مسائل امنیتی در منطقه است.
هاکوب بدلیان، تحلیلگر سیاسی، مناظره پاشینین و علی اف در مونیخ را “یک تله” می داند. به گفته وی، «تیراندازی» مورد انتظار بین ارمنستان و آذربایجان، بدون بحث های معنادار و «تجویزی»، صرفاً پیچیدگی شرایط و مواضع متضاد طرفین را نشان داد.
در شرایط این وضعیت قابل پیش بینی، هدف و مفهوم بحث چه بود؟ این یک ابتکار تأثیرگذار با منطق «تله» بود. زیرا اگر هدف این ابتکار گفتگوی واقعی و عینی در مورد امنیت، ثبات و چشم‌انداز صلح در قفقاز بود، حداقل باید با چنین «تکالیفی» سازماندهی می‌شد که رئیس‌جمهور آذربایجان از خودداری می‌کرد. از لفاظی های تهاجمی و جاه طلبانه او و بحث صرفاً در مورد قفقاز بود.
به گفته دانیل یوانیسیان، رئیس سازمان غیردولتی “اتحادیه شهروندان آگاه”، رئیس جمهور آذربایجان با لفاظی های جدید خود سعی کرد وضعیت آذربایجان را با اوکراین در نزد اروپایی ها یکسان بداند.
وی گفت: فکر می‌کنم در طول بحث ذکر این نکته خالی از لطف نباشد که علی اف که به زیبایی از صلح صحبت می‌کند، چند ماه پیش حمله‌ای بی‌دلیل به ارمنستان انجام داد… با تأکید بر اینکه آذربایجان و اوکراین بسیار متفاوت هستند. همچنین عجیب بود که علی اف در مورد تز مورد علاقه خود در مورد مین گذاری در قره باغ صحبت نکرد. و هزار و یک پاسخ بهتر و قابل فهم به اتهام وی در مورد تخریب مساجد می توان داد. مثلاً مسجد اقدم را تعمیر کردیم، اما غازانچتسوت های شوشی را خراب می کنند.
سورن سرکیسیان، دانشمند علوم سیاسی، نتایج مثبت خاصی را برای ارمنستان در مونیخ مشخص نکرد. اظهار نظر دشوار است که آیا در مونیخ تصریح شده بود که نسخه غربی «پیمان صلح» برای طرفین قابل قبول است یا خیر.
به گفته استیوپا صفریان، رئیس مؤسسه امور بین‌الملل و امنیتی ارمنستان، پیام‌های لازم از مونیخ باید جدا شود. و به گفته این کارشناس مسائل سیاسی، آنها در مناظره پاشینیان و علی اف نبودند، بلکه در یک نشست سه جانبه به ابتکار و میانجیگری وزیر امور خارجه آمریکا، بلینکن حضور داشتند. اگر قبلاً رئیس جمهور آذربایجان از مذاکره با استپانکرت خودداری می کرد، امروز آماده است، اما با یک پیش شرط.
وی گفت: علی اف می‌داند که در مورد مذاکره با استپانکرت، او ذهنیت آرتساخ را به رسمیت می‌شناسد، او اعتراف می‌کند که مشکل را حل نکرده است. در واقع مشکل روبن واردانیان بهانه ای برای پرهیز از مذاکره مستقیم با استپانکرت است. اگر بهانه دیگری نداشته باشد، نمی تواند به بلینکن و جهان توضیح دهد که چرا با استپاناکرت مستقیم در واشنگتن، ژنو، پراگ و بروکسل مذاکره کرد.
ادگار واردانیان، کارشناس علوم سیاسی، در هر صورت، انگیزه ها را از خود بحث جدا می کند.
وی ادامه داد: اگرچه ارمنستان مشکلات جدی دارد، اما امروز مشکل کریدور لاچین، اشغال سرزمین های ارمنستان وجود دارد و در این مورد ارمنستان گام های سازنده ای برمی دارد. جامعه بین المللی همچنین خاطرنشان کرد که گفتمان، روایت هایی که علی اف ترویج می کرد، غیرقابل قبول است. طبیعتاً این امر نمی تواند مورد قبول جامعه بین المللی مثبت باشد و من فکر می کنم که نهادهای مختلف جامعه بین المللی حتی بیشتر متقاعد شدند که باید فشار خود را بر علی اف ادامه دهند و تشدید کنند. از سوی دیگر، تغییر در لفاظی علی اف تا حدودی نشان می دهد که همه چیز بیهوده نیست.
برای هاکوب بدالیان، تحلیلگر سیاسی، مناظره پاشینیان و علی اف این واقعیت را آشکار کرده است که قفقاز و ارمنستان با مشکلاتشان تنها حلقه ای از اهداف استراتژیک گسترده کنفرانس مونیخ هستند.
برای تحلیلگران، مشخص نیست که آیا پس از مونیخ به «پیمان صلح» نزدیک‌تر شدیم یا به یک جنگ جدید. اما ضلع سومی هم وجود دارد که بدعلیان توجه را به آن جلب می کند.
من فکر می کنم که موضوع نزدیک کردن یا دور کردن مونیخ نیست، این یک راه حل است. به سادگی، کنفرانس مونیخ این تصور را برای بی‌ثباتی احتمالی در جهت قفقاز ایجاد می‌کند. به عبارت دیگر، برای نشان دادن اینکه تلاش هایی برای بحث در مورد صلح، بحث ثبات و غیره انجام می شود، اما می بینیم که هیچ علاقه واقعی “روی زمینی” به گام های اساسی در رابطه با ثبات قفقاز یا درازمدت وجود ندارد. صلح امروز تا زمانی که جنگ با روسیه وجود دارد، قفقاز یکی از مناطق کلیدی و حساس برای حمله به روسیه محسوب می شود. البته از نظر امنیت ارمنستان خطرات بسیار بزرگی در اینجا وجود دارد، این خطرات جدید نیستند. فقط کنفرانس مونیخ تاکید کرد که آنها بیش از حد حساس و بسیار سطح بالا هستند.”
اتفاقاً در این موضوع، نظرات تحلیلگران بیش از همه با هم مطابقت دارد.
