دیوان بین المللی دادگستری سازمان ملل متحد ثبت کرده است که از 12 دسامبر 2022 کریدور لاچین بسته است. به گزارش رادیوی عمومی ارمنستان این مطلب را نخست وزیر کشورمان در جلسه دولت بیان کرد.
نیکول پاشینیان تصمیم دادگاه را “بسیار مهم” توصیف کرد و تاکید کرد که مسئولیت جمهوری آذربایجان در قبال بستن کریدور لاچین ثبت شده است، در واقع بستن کریدور توسط فعالان محیط زیست را جدی ندانست. به گفته نخست وزیر ارمنستان، آذربایجان باید تلاش های مشهودی برای باز کردن کریدور لاچین انجام دهد.
کارشناسان بر این باورند که اگر باکو این بار تلاش کند این تصمیم را دور بزند، ممکن است این موضوع در نشست شورای امنیت سازمان ملل مطرح شود.
دادگاه سازمان ملل متحد بر موضع جمهوری ارمنستان مبنی بر اینکه بر اساس بیانیه سه جانبه 9 نوامبر 2020، کریدور لاچین نباید تحت کنترل آذربایجان باشد، تاکید کرد. بر اساس این سند، آذربایجان موظف است امنیت تردد شهروندان، وسایل نقلیه و محموله را از قره باغ کوهستانی به ارمنستان و از ارمنستان به قره باغ کوهستانی از طریق کریدور لاچین تضمین کند. کریدور لاچین باید تحت کنترل نیروهای حافظ صلح فدراسیون روسیه عمل کند.
در ارتباط با محاصره غیرقانونی کریدور لاچین توسط آذربایجان، جمهوری ارمنستان در دسامبر سال گذشته به طور فوری به دیوان بین المللی دادگستری شکایت کرد. در 4 ژانویه، آذربایجان ادعای آینه ای علیه ارمنستان ارائه کرد که مربوط به حمل و نقل مین ها از طریق کریدور لاچین بود.
پس از انتشار این تصمیم، یقیشه کیراکوسیان، نماینده جمهوری ارمنستان در امور حقوقی بین‌المللی، در تلویزیون عمومی بیان کرد که آذربایجان در تلاش است تا توجه دیوان بین‌المللی دادگستری را منحرف کند.
“ما فکر می کنیم که به اتفاق آرا خواسته آذربایجان که مربوط به مین گذاری بود رد شد. آذربایجان سعی کرد در چارچوب کنوانسیون رفع تبعیض نژادی ارائه کند که برای دومین بار شکست خورد. این بار هم رد شد.”
تصمیمات دادگاه از نظر قانونی لازم الاجرا بوده و برای آذربایجان تعهداتی ایجاد می کند. یقیشه کیراکوسیان این را کلیدی می داند. نخست وزیر ارمنستان همچنین تاکید می کند که آذربایجان باید تلاش های مشهودی برای باز کردن کریدور لاچین انجام دهد.
دادگاه مسئولیت دولت آذربایجان را برای بستن کریدور لاچین ثبت کرد و اساساً بستن کریدور توسط فعالان محیط زیست را جدی ندانست و خود آذربایجان را موظف به باز کردن کریدور کرد.
دادگاه به وضوح به وجود نهاد قره باغ کوهستانی و همچنین صلاحیت اعلامیه سه جانبه 9 نوامبر 2020 و مفاد آن اشاره کرد.
در تصمیم 22 فوریه با اشاره به بیانیه سه جانبه 9 نوامبر، دادگاه یادآوری می کند که آذربایجان طبق این سند متعهد شد که تردد دو طرفه افراد، وسایل نقلیه و محموله ها را از طریق کریدور لاچین تضمین کند.
به گفته نیکول پاشینیان دادگاه ثبت کرد که در نتیجه بسته شدن کریدور لاچین، تامین غذا، دارو و سایر کالاهای حیاتی برای مردم قره باغ کوهستانی مختل شد. دادگاه وجود بحران انسانی در قره باغ کوهستانی را تایید کرد.
ادمون ماروکیان سفیر با وظایف ویژه ارمنستان با اشاره به تصمیم دادگاه لاهه تاکید کرد که این تصمیم موجب تقویت و مشروعیت بخشیدن به تعهدات جمهوری آذربایجان در بیانیه سه جانبه 9 نوامبر 2020 می شود.
وزارت امور خارجه ارمنستان از تصمیمات دیوان بین المللی دادگستری استقبال کرد و خاطرنشان کرد: “ارمنستان از نزدیک وضعیت را زیر نظر خواهد گرفت و در حالی که ادعای ارمنستان علیه آذربایجان همچنان در حال بررسی است دادگاه را از هرگونه تخلف از سوی آذربایجان مطلع خواهد کرد.
فرانک پالون نماینده کنگره آمریکا در صفحه توئیتر خود نوشت که وزارت خارجه آمریکا باید دنبال کند که علی اف اجرای تصمیم دیوان بین المللی دادگستری را تضمین کند.
گیورگی گوگیا، معاون بخش اروپا و آسیای مرکزی سازمان بین المللی حقوق بشرHuman Rights Watch گزارش داد: “محاصره کریدور لاچین دسترسی به کالاها و خدمات ضروری را برای هزاران ارمنی قومی ساکن در قره باغ کوهستانی مختل کرده و بحران انسانی ایجاد کرده است. وی تاکید کرد که اگرچه نیروهای حافظ صلح روسی و کامیون‌های کمیته بین‌المللی صلیب سرخ می توانند از کریدور لاچین برای تحویل کالاهای ضروری یا انتقال بیماران بدحال به ارمنستان عبور کنند. با این حال، بسیاری از نیازهای مردم آرتساخ برآورده نشده است.”
کارشناسان ارمنی معتقدند اگر آذربایجان این بار تصمیم دادگاه معتبر بین المللی را نادیده بگیرد آنگاه موضوع ممکن است در جلسه شورای امنیت سازمان ملل مورد بحث قرار گیرد و در دستور کار جلسه عمومی سازمان ملل قرار گیرد.
