Topسیاسی

در مورد نیروگاه اتمی ارمنستان، طرف ترکیه ای دوباره فعال شده است

آرمنپرس: در سه دهه گذشته، ترکیه و آذربایجان، بدون از دست دادن فرصت، مرتباً از تریبون ها و نشست های بین المللی اعلام کرده اند که نیروگاه اتمی ارمنستان خطرناک است و باید آن را تعطیل کرد. آن دو کشور ترک موفق نشدند، زیرا انرژی اتمی حوزه ای است که ارزیابی های فنی در آن جایگاه اول را دارد. البته این به معنای بی ارزش شدن ارزیابی های سیاسی نیست، اما در آن سال ها، ارمنستان در وضعیت دیگری قرار داشت و با “صدایی” متفاوت توانست صدای ترکیه را در کنار ارزیابی های تخصصی-فنی بین المللی در مورد نیروگاه اتمی ارمنستان خنثی کند.

ترکیه و آذربایجان امروز هم از اظهارات سیاسی خود که اکنون مبنای اقتصادی و سیاسی نیز دارد دست بر نمی دارند. در حال حاضر نیروگاه اتمی در ترکیه در حال ساخت است، استراتژی جدی صادرات برق دارد و طبیعتاً برای آن کشور به نفع است که جمهوری ارمنستان نیروگاه اتمی نداشته باشد و در آینده در این زمینه به ترکیه وابسته شود.

در دهه 2000، اتحادیه اروپا به ما توصیه کرد که نیروگاه اتمی را تعطیل کنیم، تجربه نشان داد که وقتی در تصمیم خود برای عدم تعطیلی آن ثابت قدم ماندیم (با همه پارامترهای فنی و اقتصادی ثابت شد)، ما برنده شدیم. به خصوص که کارشناسان همیشه گفته اند که نیروگاه های اتمی تمیزتر از نیروگاه های حرارتی کار می کنند. اکنون کمیسیون اروپا نیز انرژی اتمی را “سبز” اعلام کرده است (ممنوعیت سیاسی مکرر احتمالی حذف شد). ما باید قاطع باشیم و با در نظر گرفتن آن در چارچوب استقلال انرژی و امنیت کشورمان به توسعه انرژی اتمی ادامه دهیم. برای اینکه ثابت قدم بمانیم، نباید هیچ بیانیه ترکیه در مورد نیروگاه ارمنستان را نادیده بگیریم، حتی اگر احمقانه باشد. الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان در دیدار با رافائل گروسی رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گفت که گویا این نیروگاه تهدید بزرگ هسته ای برای آذربایجان، ترکیه، ارمنستان و کل منطقه است، با فناوری های قدیمی کار می کند و مشکلات فنی جدی دارد. طبعاً مطبوعات آذربایجان به سخنان گروسی اشاره ای نمی کنند.در عوض اطلاع رسانی می کنیم تا ناگهان این حماقت آذربایجانی در بین مردم ما محقق نشود. اما قبل از آن چند نکته ضروری را نقل می کنیم.

آوریل، سال 2010: یازدهمین جلسه شورای ایمنی انرژی اتمی در ایروان برگزار می شود. اعضای شورا نمایندگان ارمنستان، آلمان، ایالات متحده آمریکا، فرانسه، روسیه، اتریش، بریتانیا و جمهوری چک هستند. با در نظر گرفتن توهین های ترکیه، از آدولف بیرخوفر (آلمان) رئیس شورای امنیت انرژی اتمی خواستم در مورد وضعیت نیروگاه اتمی ما صحبت کند. بیرخوفر با حضور خبرنگاران بیان کرد: “از زمانی که نیروگاه اتمی ارمنستان دوباره راه اندازی شده است، اقدامات ایمنی بسیاری انجام شده است. در نتیجه، امروز نیروگاه اتمی ارمنستان کاملاً متفاوت به نظر می رسد. و باید گفت که کاملاً قابل مقایسه با سایر نیروگاه های اتمی مشابه در جهان است. مدیریت ارمنستان و کارکنان نیروگاه اتمی توجه زیادی به عملکرد، قابلیت اطمینان و ایمنی نیروگاه اتمی دارند.”

تدابیر امنیتی امروز متوقف نشده است. همانطور که در طول عملیات نیروگاه های اتمی باید باشد، این سطح ایمنی به طور منظم افزایش می یابد و امروز هیچ خبری از هیچ ساختار حرفه ای بین المللی یا گروه کارشناسی یا هیئت نظارتی در مورد خطر نیروگاه اتمی ارمنستان شنیده نشده است: علاوه بر این، نه طرف روسی و نه حتی طرف اروپایی که اینقدر می خواستند نیروگاه اتمی ارمنستان را ببندند و نه از طرف آمریکایی.

کارشناس ریچارد روسو که مقالات وی در “Foreign Policy Journal” منتشر شده بود، زمانی کمپینی را علیه نیروگاه اتمی ارمنستان آغاز کرد. معلوم شد که روسو متخصص روابط بین الملل در آکادمی دیپلماتیک آذربایجان در باکو بود. یعنی این کارشناس غربی از مقامات آذربایجان حقوق می گرفت. به طور خلاصه این همان چیزی است که به آن عامل نفوذ آذربایجان می نامند.

در 4 اکتبر سال 2022، هیئتی به سرپرستی رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی از نیروگاه اتمی ارمنستان بازدید کرد. همان گروسی که علی اف در مورد خطر ادعایی نیروگاه اتمی ما به او گفته بود. گروسی با خوشحالی تاکید کرد که از زمان بازدید قبلی وی، کارهای گسترده و چندوجهی در ایستگاه انجام شده است که مطمئناً عملکرد ایمن و مطمئن ایستگاه در آینده را تضمین می کند. وی گفت: “امروز، من این فرصت را داشتم که کار عظیمی را که در نیروگاه اتمی متسامور انجام شد، با چشمان خود ببینم و متقاعد شدم که شما واقعاً شایسته حمایت ارائه شده توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی هستید. به کار خوب خود ادامه دهید و ما تمام تلاش خود را برای حمایت از شما انجام خواهیم داد.

پیش از آن، در 27 تا 29 سپتامبر همان سال، هیئت ارمنستان در شصت و ششمین نشست کنفرانس عمومی آژانس بین المللی انرژی اتمی که در وین برگزار شد، شرکت کرد. در چارچوب آن نشست، هیئت ارمنی با نمایندگان مسئول ایالات متحده در زمینه استفاده برای اهداف صلح آمیز و امن فناوری های اتمی دیدار کرد. جلسه موثر بود. در 21 تا 25 فوریه سال 2022، هیئت کارشناسی آژانس بین المللی انرژی اتمی با موضوع “خودارزیابی فرهنگ امنیت فیزیکی اتمی” در نیروگاه اتمی ارمنستان برگزار شد.

هدف از این ماموریت آشنایی با نتایج خودارزیابی فرهنگ امنیت فیزیکی انجام شده در ایستگاه بود. بر اساس نتایج، در جلسه نهایی که در 25 فوریه برگزار شد، کارشناسان آژانس بین المللی انرژی اتمی از کار انجام شده توسط نیروگاه اتمی ارمنستان بسیار قدردانی کردند.

در ماه اکتبر سال 2019 نمایندگان آژانس بین المللی انرژی اتمی از ارمنستان بازدید کردند. به منظور ارزیابی برنامه های همکاری فنی برای تمدید دوره عملیاتی نیروگاه اتمی ارمنستان انجام شده در سال های 2012-2018، در 29 اکتبر، نمایندگان سرویس کنترل داخلی آژانس بین المللی انرژی اتمی در یروگاه اتمی ارمنستان بودند. متخصصانی از بریتانیا و آلمان نیز در این ماموریت حضور داشتند. همکاری موثر بوده است.

ماه ژوئن سال 2019: در این زمان، تیم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیامی را منتشر کرد مبنی بر اینکه “ارمنستان در تقویت پایه هنجاری خود در زمینه ایمنی اتمی و تشعشعی پیشرفت داشته است.”این مطلب در پیام آژانس بین المللی انرژی اتمی که نتایج ماموریت هفت روزه این تیم را خلاصه می کند، آمده است. علاوه بر این، نیروگاه اتمی ارمنستان همیشه برای همکاری های بین المللی باز بوده و هست، این ماموریت به درخواست دولت ارمنستان انجام شد و توسط آژانس تنظیم مقررات اتمی ارمنستان سازماندهی شد. این گروه تاکید کرد که ارمنستان از سال 2015 با اتخاذ استراتژی مدیریت سوخت مصرف شده و زباله های رادیواکتیو و تقویت بازرسی های مربوط به آمادگی و واکنش اضطراری پیشرفت کرده است.

در ماه می سال 2019 آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دوباره از ارمنستان بازدید کرد. در آن زمان مدیر گروسی نبود، بلکه یوکیا آمانو بود که برای دومین بار از نیروگاه اتمی ارمنستان بازدید می کرد، اولین بار در سال 2012 در کشورمان حضور داشت. “از آن زمان تاکنون کار های زیادی در این نیروگاه انجام شده است که هم با هدف افزایش ایمنی و هم افزایش عمر عملیاتی نیروگاه اتمی انجام شده است.” به هر حال از آنجایی که آژانس بین المللی انرژی اتمی مخالفت نکرد و برای ارمنستان برای داشتن نیروگاه اتمی جدید “مشکلی نمی بیند”. آمانو در مورد انتخاب محل ساخت نیروگاه جدید، سوالی را مطرح کرد. مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با ابراز خرسندی از نیروگاه اتمی ارمنستان خارج شد. البته می‌ توانیم این فهرست را ادامه دهیم و به راه‌اندازی مجدد بلوک 2 نیروگاه اتمی در سال 1995 “برویم” برویم. پس از آن تا به امروز نیروگاه اتمی با جهت گیری های تخصصی بین المللی کار می کند.

در مورد دیدار علی اف و گروس صحبت کنیم. پاسخ گروسی به سخنان علی اف (در گفتگو با خبرنگاران آذربایجان) کوتاه است. “در آنجا (در ارمنستان) ماموریت آژانس بین المللی انرژی اتمی حضور دارد، ما در مورد مسائل مربوط به اطمینان از استانداردهای ایمنی در تماس با شرکای ارمنی خود بحث می کنیم.”

آژانس بین المللی انرژی اتمی ساختار تخصصی است و بیشتر از این پاسخ نمی داد. ما سعی خواهیم کرد واکنش حرفه ای و بی سوادی سیاسی طرف ترک را بدهیم. اول، وقتی آنکارا و باکو که ابزار آن است در مورد خطرناک بودن نیروگاه اتمی ارمنستان صحبت می کنند، این بدان معناست که آنها تمام گزارش های فنی-حرفه ای و جنبه های گزارش های مربوط به نیروگاه اتمی در این سه دهه را زیر سوال می برند. پس اگر نیروگاه اتمی ارمنستان برای منطقه خطرناک است، چرا طرف ترک تهدید به حمله به نیروگاه اتمی ارمنستان در سال 2020 کرده است؟ در این صورت آیا منطقه در خطر نخواهد بود؟

یادآوری می کنیم که در ژوئیه 2020، نماینده وزارت دفاع آذربایجان به دلیل کوته بینی احمقانه خود برجسته بود زمانی که او تهدید کرد که آذربایجان به نیروگاه اتمی ارمنستان حمله موشکی خواهد کرد. وگیف درگیاخلی، رئیس دفتر مطبوعاتی وزارت دفاع آذربایجان بیان کرد: “طرف ارمنی نباید فراموش کند که مدرن‌ترین سامانه‌های موشکی موجود در زرادخانه ارتش آذربایجان، این امکان را فراهم می‌ آورد که با دقت بالا به نیروگاه اتمی متسامور ضربه بزند که به فاجعه ای بزرگ برای ارمنستان منجر خواهد شد.”

به عبارت دیگر، بر اساس منطق ترکیه، اگر حمله موشکی انجام شود، فاجعه فقط برای ارمنستان است، اما اگر نیروگاه اتمی به طور عادی کار کند، خطر برای کل منطقه است.

گروس در آن زمان از بیانیه آذربایجانی ها مطلع شده بود. طرف ارمنی با ابراز نگرانی از تهدید وزارت دفاع جمهوری آذربایجان مبنی بر حمله موشکی به نیروگاه اتمی متسامور، تاکید کرد که چنین اظهاراتی صرفاً تمام هنجارهای حقوق بشردوستانه بین المللی را نقض می کند، آنها چالش جدی نه تنها برای ارمنستان، بلکه برای امنیت و ثبات کل منطقه هستند. طرف ارمنی تاکید کرد که بیانیه مذموم آذربایجان در مورد هدف قرار دادن نیروگاه اتمی مظهر آشکار تروریسم دولتی است.

از طرف ما این را هم اضافه کنیم که از طرف ترکیه که مرتباً اطلاعات نادرست در مورد نیروگاه اتمی ارمنستان به جامعه بین المللی می دهد نیز مظهر آشکار تروریسم است. زیرا یک هدف را دنبال می کند: محروم کردن ارمنستان از چشم انداز توسعه انرژی اتمی و امنیت انرژی. بنابراین طرف ارمنی نباید هیچ اظهار نظر طرف ترک در این زمینه چه حماقت، چه تهمت یا شایعه باشد را نادیده بگیرد.

مشاهده بیشتر
دکمه بازگشت به بالا