رادیوی عمومی ارمنستان : پیش از دیدار پوتین و اردوغان ، دیدارهای کاملاً قابل توجهی با جغرافیای جالب، در مثلث آنکارا-مسکو-تهران صورت گرفت. ابتدا در مسکو و سپس جلسات در تهران. هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه در این اواخر در تهران بود.
برخی کارشناسان سلسله سفرهای وزیر امور خارجه ترکیه از جمله به ایران را در درجه اول آشنایی توصیف می کنند، زیرا این اولین سفر هاکان فیدان پس از انتصاب به آن سمت است. وزیر امور خارجه ترکیه پیش از دیدار پوتین و اردوغان به مسکو سفر کرد و پس از آن راهی تهران شد.
این تایید مجدد مواضع مربوط به مسائل مختلف منطقه ای از جمله سوریه و قفقاز جنوبی بود.
ژانا واردانیان ایران شناس خاطرنشان می کند: نشست شورای عالی روابط راهبردی ایران و ترکیه در آینده نزدیک برنامه ریزی شده است، بنابراین سفر فیدان به تهران نیز در راستای مقدمات آن است، زیرا رئیس جمهور ایران برای شرکت در آن جلسه به آنکارا سفر خواهد کرد. این کارشناس می گوید: شفاف سازی مواضع نیز در منطق آن جلسات می گنجد.
«مهر» نوشت: مقامات ایرانی در دیدار با هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه در تهران، مسائل امنیتی منطقه را مورد بررسی قرار دادند. به ویژه خاطرنشان می شود که مقامات ایرانی با اشاره به تحولات منطقه قفقاز، بر مخالفت جمهوری اسلامی ایران با هرگونه تغییر ژئوپلیتیکی مرزها در منطقه تاکید کردند.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در خصوص منطقه قفقاز تاکید کرد که تهران مسدود شدن مسیرهای ترانزیتی در منطقه را نخواهد پذیرفت.
به گفته ژانا واردانیان ایران شناس، در این گونه فرمول بندی های طرف ایرانی، گفتار به طور طبیعی به خود مرز ارمنستان و ایران اشاره دارد.
به گفته این کارشناس ، این نگرانی اصلی ایران است که مرتباً در دیدار با ترکیه، روسیه و آذربایجان مطرح می کند. ایران این بار «خط قرمزهای» خود را یادآوری می کند زیرا به تضمین های علی اف اعتماد ندارد.
به عبارت دیگر، اینکه علی اف به معنای واقعی کلمه اعلام می کند که آنها چنین تمایلی ندارند، به این معنا نیست که چنین تمایلی وجود ندارد و به این معنا نیست که شبهات طرف ایرانی برطرف شده است.»
دیپلمات ارشد ایران همچنین گفت که با پیشنهاد هاکان فیدان که به احیای فرمت ایران، آذربایجان و ترکیه برای همکاری قویتر برای برقراری صلح و ثبات در قفقاز اشاره دارد، موافق هستند.
علی اکبر احمدیان دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در دیدار با هاکان فیدان، فرمت ۳+۳ را راهکاری موثر برای رفع سوءتفاهمات کشورهای منطقه دانست.
با این حال، کارشناسان معتقدند که این فرمت امیدوارکننده نیست. مدت زیادی است که درباره آن صحبت می شود، اما تنها یک دیدار در آن قالب برگزار شد. به گفته ژانا واردانیان ایران شناس، ایران حامی اولیه «3+3» است زیرا رویکردی اصولی برای حل مشکلات منطقه از طریق کشورهای منطقه دارد و مخالف حضور نیروهای فرامنطقه ای است.
فکر می کنم باشگاه های دیگر علاقه خاصی به برگزاری دیدار ها در این قالب ندارند. در هر صورت ترکیه و آذربایجان علاقه ای به سیاسی بودن آن ندارند. آنها نمی خواهند ایران در قالبی قرار گیرد که ایران بتواند موضعی در تضاد با مواضع دو کشور اتخاذ کند، رویکردهای متناقضی از خود نشان دهد.
در بهترین حالت می توان قالب «3+3» را راه اندازی کرد و روی مسائل اقتصادی کار کرد. گرجستان نیز به دلیل مشکلات روسیه تمایلی به حضور در این قالب ندارد، بنابراین به گفته این کارشناس، اجرای کامل آن واقع بینانه نیست.
