به گزارش رادیوی عمومی ارمنستان کارشناسان ارمنی سفر نمایندگی سازمان ملل به آرتساخ را عمدتاً بیهوده می دانند. برای آنها روشن نیست که اگر ارمنی دیگری در آنجا باقی نماند، این مأموریت چگونه باید وضعیت انسانی در آرتساخ را ارزیابی کند. با این حال برخی محاسبات دیگری را در آن گام به ویژه در جهت بیهودگی نشان دادن حضور نیروهای حافظ صلح روسی در میدان می بینند.
تاتیو هایراپتیان کارشناس امور آذربایجان با اشاره به ورود هیئت سازمان ملل به آرتساخ تاکید می کند: یک اجماع بین المللی در مورد چنین حل مشکل آرتساخ وجود داشت. نه تنها فدراسیون روسیه، بلکه خود غرب نیز بخشی از آن است. به گفته این کارشناس، در آن ساختار بین المللی عملاً منتظر بودند تا کل جمعیت بروند، آذربایجان چند نمایش «بشردوستانه» بسازد و سپس به آرتساخ برود.
هایراپتیان در این شبکه اجتماعی می نویسد: مگر نمی شد آن مأموریت از یک ماه پیش وارد شد و به این ترتیب از بسیاری از تلفات و بلایای انسانی جلوگیری کرد، بالاخره مدت هاست که می گویند لازم است؟
سازمان ملل با سکوت خود به این وضعیت کمک کرد و این سکوت و بی‌عملی باعث شد که در حال حاضر در آرتساخ جمعیتی وجود نداشته باشد، در حال حاضر حتی تابعیت آذربایجانی در قره‌باغ کوهستانی وجود ندارد و این مأموریت بی‌معنی است.
در پیام رسمی سازمان ملل آمده است که این ماموریت با هدف آشنایی با وضعیت میدانی و تعیین نیازهای انسانی مردم وارد قره باغ کوهستانی شد.
داویت کاراپتیان، محقق بین المللی، این جمله را خنده دار می داند.
این که هیئت سازمان ملل به تازگی وارد آرتساخ شده است تا نیازهای بشردوستانه ساکنان را ارزیابی کند، ببخشید کدام ساکنان، به چه معناست؟ اگر آرتساخ تقریباً به طور کامل خالی از سکنه شود و چند صد سیاستمدار و افسر در آنجا باقی بمانند، آیا این مربوط به آنهاست، آیا سازمان ملل نیازهای آنها را ارزیابی خواهد کرد؟ می گویند حدود 30 سال است که نتوانسته اند وارد قره باغ کوهستانی شوند و از این نظر بازدیدشان بسیار مهم است، یعنی الان مهم است؟ این واقعیت که سازمان ملل به مدت 30 سال نتوانسته از قره باغ کوهستانی بازدید کند پوچ است، بی معنی است، زیرا هیچ کس هرگز مانع یا محدود کردن دسترسی چنین ساختار فراملی به آرتساخ نشده است و هیچ کس فرصتی را برای آن ایجاد نکرده است. سازمان ملل داوطلبانه به منطقه و به ویژه آرتساخ بیاید و در مقابل او موانعی ایجاد کند و اجازه ورود ندهد.
این ماموریت شامل نمایندگان مختلف سازمان ملل است. سخنگوی این سازمان، استفان دوجاریک، گزارش می دهد که این ماموریت توسط ولادانکا آندریوا، هماهنگ کننده دائمی سازمان ملل در آذربایجان، و رامشا راجاسینگهام، مدیر دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل، و نمایندگان دیگر سازمان ملل متحد هدایت می شود. آژانس ها نیز بخشی از این ماموریت هستند.
ژان کریستف بوسون، معاون نشریه فرانسوی “لا فیگارو” در میکروبلاگ “X” خود به شدت از سفر دیرهنگام این هیئت به قره باغ کوهستانی انتقاد کرد.
وی نوشت: مأموریت بسیار بسیار بسیار مفید سازمان ملل متحد، صحرای آرتساخ، اکنون که تقریباً تمام ساکنان ارمنی آن توسط آذربایجانی ها مورد آزار و اذیت قرار گرفته اند، و وقتی چیزی برای محافظت از آنجا وجود ندارد، به جز گوساله، گاو و خوک.
به گفته ژیرایر عزیزیان، کارشناس آرتساخ، بعید نیست که ماموریت سازمان ملل حقایق تحریف شده را ثبت کند، یعنی آنچه طرف آذربایجانی ارائه می دهد.
در جریان اخراج ساکنان آرتساخ، رسانه های آذربایجانی از مردم ارمنی درخواست مصاحبه می کردند و به نوعی آنها را وادار می کردند که واقعیت ها را در سناریوی آذربایجان تحریف کنند و نشان دهند که به میل خود خانه های خود را ترک نمی کنند، بلکه تحت فشار رهبری این تصمیم را گرفت و به این ترتیب سعی کرد به جامعه جهانی نشان دهد که آنها سعی کردند هر کاری انجام دهند تا ارامنه محلی در آرتساخ باقی بمانند، اما رهبری آرتساخ به آنها ظلم کرد و آنها داوطلبانه خانه های خود را ترک کردند.
این که آیا سفر هیئت سازمان ملل به آرتساخ یک گزارش یا بیانیه خواهد بود، کارشناسان به سختی می‌گویند، اما با توجه به توافق بی‌صدا جامعه بین‌المللی، انتظار هیچ عبارتی طرفدار ارمنستان را ندارند.
تحلیل فیسبوکی هاکوب بدلیان، تحلیلگر سیاسی درباره ماموریت سازمان ملل قابل توجه است. به گفته وی، «آمادگی این مأموریت در درجه اول به دلیل توجه به این است که در مقابل حضور روسیه فعال‌تر عمل کرده و به منافع آذربایجان آسیبی وارد نشود. به عبارت دیگر، باکو اجازه یافت پاکسازی قومی انجام دهد و در مقابل، باکو به سازمان ملل اجازه ورود به آرتساخ را می‌دهد، زیرا برای باکو نیز مفید است که معنای حضور نیروهای حافظ صلح روسیه را تا حد امکان بی‌معنا یا بی‌ارزش کند.
