news.am : اسوانته لوندگرن دانشیار گروه مطالعات یهودی در آکادمی ابو در فنلاند و محقق مرکز الهیات و مطالعات دینی و مرکز مطالعات پیشرفته خاورمیانه در دانشگاه لوند در سوئد در پلت فرم تحلیل علمی Human Exploring Society (THES) می نویسد: در نتیجه حمله 19 سپتامبر آذربایجان به ارامنه قره باغ کوهستانی و مهاجرت اجباری متعاقب آن، این منطقه به زودی برای اولین بار در بیش از دو هزار سال گذشته از ارامنه خالی خواهد شد.
این یک تراژدی بود که می شد از آن جلوگیری کرد. نیویورک تایمز اخیراً نوشت که آنچه اکنون در قره باغ کوهستانی اتفاق می افتد “تقریبا هیچکس پیش بینی نکرده بود . هیچ چیز بدتر از این نمی تواند باشد. این کارشناس می‌گوید، ارمنی‌ها و همچنین کسانی که درگیری را دنبال کردند، مدت‌هاست که هشدار داده‌اند که این اتفاق خواهد افتاد.
لوندگرن تاکید می کند که جامعه جهانی و نهادهای آن، از جمله اتحادیه اروپا، ممکن است به آذربایجان اجازه داده اند تا ماجراجویی های نظامی خود را هضم کند، که تنها باکو را به جلو سوق داد.
در تابستان 2022، رئیس کمیسیون اروپا، اورسولا فون در لاین، از باکو بازدید کرد و توافق نامه ای را در مورد تامین گاز از آذربایجان به اروپا امضا کرد. از آن زمان، او بارها از این کشور به عنوان “شریک انرژی قابل اعتماد برای اتحادیه اروپا” تمجید کرده است.
با کمربند این حمایت، چند ماه بعد، آذربایجان نه به قره باغ کوهستانی، بلکه به چندین منطقه در داخل ارمنستان حمله کرد. از آن زمان، آذربایجان بیش از 100 کیلومتر مربع از سرزمین بلامنازع و شناخته شده بین المللی ارمنستان را اشغال کرده است.
اتحادیه اروپا فقط می‌توانست خواستار خویشتن‌داری شود و وقتی جنگ دو روز بعد متوقف شد، خیالش راحت شد.
لوندگرن یادآور می‌شود که آذربایجان در دسامبر ۲۰۲۲ محاصره کریدور لاچین را آغاز کرد که تنها راه ارتباطی بین قره‌باغ کوهستانی و ارمنستان است.
بیش از 9 ماه، در حالی که محاصره ادامه داشت، رهبران غربی محکوم کردند و از آذربایجان خواستند آن را لغو کند. اما نه نیرویی پشت این خواسته بود و نه تحریم و حتی تهدید به تحریم.
دولت آذربایجان این علائم را درک کرد. او می نویسد: «شما می توانید بیش از 100000 نفر را در یک بحران انسانی قرار دهید، حتی آنها را تا آستانه نسل کشی، با انجام کاری جز محکومیت لفظی انجام دهید».
پس از تشدید اخیر، نمایندگان مختلف اتحادیه اروپا بار دیگر توسل به زور را محکوم کردند و درخواست های مختلفی ارائه کردند. به نظر نمی رسد آنچه در مقابلشان است را ببینند. برنامه های تهاجمی دولت های اقتدارگرا با محکومیت و درخواست متوقف نمی شود. این کارشناس خاطرنشان می کند که اقدامات بسیار شدیدتر مورد نیاز است.
آذربایجان ادعا می کند که آنها مجبور به این کار نشده اند، آنها داوطلبانه فرار کرده اند. ظاهراً این درست است، زیرا هیچ سرباز آذربایجانی آنها را به زور بیرون نکشیده است.
اما آنها داوطلبانه فرار نمی کنند. آنها در موقعیتی قرار گرفتند که چاره دیگری ندارند.
لوندگرن در مقاله خود یادآور شد که پنج روز قبل از حمله آذربایجان به آرتساخ، سخنگوی دولت آمریکا گفته بود که آمریکا پاکسازی قومی در قره باغ کوهستانی را تحمل نخواهد کرد. اکنون این اتفاق افتاده است و به نظر می رسد واشنگتن با توجه به عدم تحریم آذربایجان، آن را تحمل می کند.
وی تاکید می کند که مانند گذشته دلایلی برای نگرانی از برنامه های آذربایجان وجود دارد.
رئیس جمهور آذربایجان، الهام علی اف، پس از سرکوب ارامنه قره باغ، آنچه را که قبلا گفته بود تکرار کرد. او آنچه را «ارمنستان غربی» می‌خواند، قلمرو تاریخی آذربایجان می‌داند، بنابراین آذربایجان حق پس گرفتن آن را دارد.
منظور او ارمنستان است. او از حمایت کامل ترکیه در این پروژه ها برخوردار است. اولین هدف، بخش جنوبی ارمنستان، منطقه سیونیک خواهد بود…
اقدامات قاطع غرب مورد نیاز است تا رژیم متجاوز آذربایجان با حرکت پیروزی فعلی خود به یک ماجراجویی نظامی جدید روی نیاورد. اتحادیه اروپا می تواند تحریم هایی را علیه این رژیم اعمال کند که اخیرا بیش از 60 نماینده پارلمان اروپا از گروه های مختلف حزبی خواستار آن شده بودند.
حمله آذربایجان به قره باغ کوهستانی باید عواقبی داشته باشد. اگر رژیم باکو این را بدون مجازات هضم کند، آن را تشویق خواهد کرد که به تجاوزات خود علیه ارامنه ادامه دهد. این یک سیگنال خطرناک برای رهبران دیگر کشورهای اقتدارگرا خواهد بود.
درس فاجعه ای که در قره باغ ناگورنو رخ می دهد این است که محکومیت ها و درخواست های شفاهی جلوی تجاوزات دولت های مستبد را نمی گیرد. لوندگرن در پایان گفت: فقط اقدامات قاطع می تواند این کار را انجام دهد.
