مقاله ای در مجله آمریکایی Time منتشر شد که به نسل کشی فرهنگی در قره باغ کوهستانی اشاره می کند. نویسنده مقاله با در نظر گرفتن سرنوشت میراث فرهنگی ارامنه در نخجوان تحت حاکمیت آذربایجان، آن را اجتناب ناپذیر می داند.
به گزارش “آرمنپرس” نویسنده مقاله با عنوان “نسل کشی فرهنگی برای ارامنه قره باغ کوهستانی چگونه است” تخریب خاچکارهای جوغا، تخریب کلیسای مادر مقدس در جاراکان (جبرایل) و تخریب قبرستان ارامنه در روستای متس تاغر توسط دولت آذربایجان و همچنین گلوله باران و خرابکاری کلیسای قازانچتسوتس مقدس در شوشی را یادآوری می کند.
نویسنده مقاله، پروفسور کریستینا مارانتزی از دانشگاه هاروارد نوشته است: “نابودی هزاران سال زندگی ارامنه در قره باغ کوهستانی به دلیل انفعال و بی تفاوتی ظاهری آن دسته از افرادی که می توانستند از آن جلوگیری کنند امکان پذیر شد. ایالات متحده و اتحادیه اروپا با صدای بلند در مورد حقوق بشر جهانی صحبت می کنند، اما در حالی که مردم قره باغ کوهستانی از غذا، دارو، سوخت و سایر کالاهای حیاتی محروم بودند، به مدت 9 ماه هیچ کاری انجام ندادند. آنها هیچ اقدامی برای پیروی از دستور دیوان بین المللی دادگستری که آذربایجان را ملزم به پایان محاصره خود در فوریه 2023 می کرد، انجام ندادند. این انفعال به وضوح آذربایجان را تشویق به حمله کرد، همانطور که دیگران را به انجام همین کار در جاهای دیگر تشویق می کرد.”
نویسنده هشدار می دهد که از تاریخ می توان نتیجه گرفت که پاکسازی قومی معمولاً با انواع مختلفی از تخریب اشیاء فرهنگی همراه است: از خرابکاری تا تخریب کامل.
به گفته مارانتزی، کلیساها و بناهای کمتر شناخته شده و کوچکتر با خاک یکسان می شوند و مشهورترین آنها، به عنوان مثال، بناهای معماری قرون وسطایی ارمنی در دادیونک یا گاندزاسار، جعلی می شوند.
نویسنده یادآور می شود که آذربایجان قبلاً سعی کرده است آنها را به عنوان “خانقاه های قفقازی آغوانک” معرفی کند. و از بسیاری از بناهای دیگر، به اعتقاد نویسنده، کتیبه های ارمنی پاک خواهد شد.
نویسنده همچنین نسل کشی فرهنگی را که پس از نسل کشی ارامنه در سال 1915 رخ داد، یادآوری می کند.
نویسنده مقاله می گوید: “اکنون زمان آن فرا رسیده است که جهان از فرهنگ ارمنی باقی مانده در قره باغ کوهستانی محافظت کند. اگر نه، پس کدام فرهنگ بعدی خواهد بود.”
