به گزارش رادیوی عمومی ارمنستان بر اساس برخی تحلیل های سیاسی، پس از مراحل فعال پس از جنگ و مذاکرات، در سال 2024 چالش های جدیدی پیش بینی می شود. ما در مورد تحولات و واقعیت های جدیدی صحبت می کنیم که به گفته کارشناسان می تواند ماهیت جهانی تری داشته باشد. در برخی موارد، تحلیلگران از فرمول «لحظه هستی شناختی» استفاده می کنند. علاوه بر همه اینها، عبارتی که در پایان سال 2023 شکست خورده تلقی می شد، دوباره وارد چرخه می شود. ما در مورد به اصطلاح “کریدور زنگزور” صحبت می کنیم.
در نخستین روزهای سال 2024 عبارت «کریدور زنگزور» با شتابی تازه وارد گردش می شود. به جای آذربایجان، این اصطلاح دوباره توسط وزیر حمل و نقل و زیرساخت ترکیه فعال شد. این مقام مسئول حتی تاریخ هایی را مشخص کرد و اعلام کرد که موسوم به کریدور زنگزور از طریق خاک ارمنستان می تواند در سال 2024 افتتاح شود و به طور کلی ترکیه تحقق کامل پروژه موسوم به کریدور زنگزور را تا سال 2029 در نظر دارد. پاشینیان نخست وزیر ارمنستان اخیرا پیام های مثبتی در رابطه با موسوم به «کریدور زنگزور» منتشر کرده است.
در واقع ایروان در واکنش به اظهارات باکو و آنکارا رسمی مبنی بر گشایش موسوم به «کریدور زنگزور» همواره تاکید می کرد که «منطق کریدوری در مذاکرات وجود ندارد». و اظهارات عمومی پاشینیان در ماه های اخیر فقط در مورد برداشت های اصطلاحی بود، چه کسی عبارت “راهرو” را می فهمد.
وی گفت: آیا ما مخالف بازگشایی راه آهن هورادیز-مغری-اردوباد-یراسک هستیم؟ نه، ما مخالف آن نیستیم و فکر می کنیم که پروژه بسیار مهمی برای ارمنستان است. آیا مخالف باز شدن راه های مواصلاتی در منطقه هستیم؟ نه ما موافقیم آیا ما مخالف عبور خطوط لوله گاز منطقه ای، خطوط لوله نفت، خطوط انتقال برق از خاک ارمنستان هستیم؟ نه، ما مخالف نیستیم، برعکس، ما علاقه مندیم و به آن برنامه ها علاقه مندیم. هرگونه بیانیه ای که به هر طریقی حاکمیت یا صلاحیت جمهوری ارمنستان را زیر سوال ببرد برای ما غیرقابل قبول است.
تهران نیز به اظهارات ترکیه پاسخ داد. ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در نشست خبری گفت: ایران مواضع روشنی در مورد وضعیت قفقاز جنوبی و کریدورهای ترانزیتی دارد.
وی گفت: ما تلاش زیادی برای برقراری صلح، ثبات و امنیت در کشورهای منطقه انجام می دهیم. ما تاکید می کنیم که توسعه همکاری های ترانزیتی نمی تواند مبنای تغییرات ژئوپلیتیکی و نقض تمامیت ارضی و حاکمیت ملی کشورها باشد.
عبدالقادر اورال اوغلو، وزیر حمل و نقل و زیرساخت ترکیه دیروز اعلام کرد که انتظار دارند تا سال 2029 پروژه “کریدور زنگزور” را اجرا کنند.
وی گفت : بخش آذربایجانی کریدور زنگزور که از باکو تا هورادیز شروع می شود، رو به اتمام است. طول بخش ترکی این کریدور 224 کیلومتر است. به طور کلی، کل فرآیند ایجاد این کریدور پنج سال طول خواهد کشید. به عبارت دیگر، فکر میکنم در سال 2028 همه کارها را به پایان خواهیم رساند.
کارشناس ارشد مناقشه قره باغ، تام دی وال، کارشناس ارشد بنیاد کارنگی در گفتگو با «آزادی» تاکید کرد که در سال 2024، ارمنستان با چالش های زیادی روبرو خواهد شد، ارمنستان نه تنها با تهدید آذربایجان، بلکه با تهدید از دست دادن یا قطع روابط با روسیه مواجه خواهد شد.
در نظر می گیرد که این یک لحظه بسیار مهم و تا حدودی خطرناک برای ارمنستان در سال 2024 است. تحلیلگر ارمنی وضعیت را با چند دوره تاریخی مقایسه کرد و به دوره های اواخر دهه 1980 یا حتی دهه 1920 اشاره کرد.
وی گفت: آذربایجان هنوز قوی است. ارمنستان هنوز ضعیف است. بنابراین هر چیزی ممکن است. برای شروع، در این دنیای نامطمئن، باید آماده پیش بینی غیرقابل پیش بینی باشیم. در عین حال به نظر من این که آذربایجان مغری یا سیونیک را به زور بگیرد خیلی ریسک دارد. این سرزمین مستقل ارمنستان به رسمیت شناخته شده بین المللی است. اگر آن را به زور بگیرید، پس در اوکراین مانند روسیه رفتار می کنید. همچنین اگر می خواهید راه آهن بسازید و حمایت بین المللی از آن راه آهن می خواهید، نباید قلمرو را ضمیمه کنید. شما نمی توانید بانک جهانی و سایر مردم را مجبور کنید که در ساخت راه آهن با شما همکاری کنند. حدس من این است که این یک استراتژی اجباری است.
به گفته آرمینه مارگریان، کارشناس مسائل نظامی و سیاسی، منطق سال 2024 با سال 2023 کمی متفاوت خواهد بود.
وی گفت: من سال 2024 را راکدتر می بینم. روندهای مذاکره ای که وجود داشت، رقابت بین تریبون ها، فشارهای غرب بر آذربایجان به نظر می رسد اینجا به پایان می رسد. ما در سال 2024 وارد مرحله کاملاً متفاوتی خواهیم شد و می ترسم وارد روند منطقه ای شدن شویم. و من عملیات نظامی گسترده آذربایجان را علیه خاک ارمنستان تقریبا غیرممکن می دانم، زیرا قادر به توجیه آن نخواهد بود. اگر باکو به دنبال راه حل نظامی است، زمینه را برای آن ایجاد می کند. هم «محصور» و هم «آذربایجان غربی» همگی بمب ساعتی هستند. این استراتژی آذربایجان است، نیاز به درگیری دارد. پس چرا که نه، میتوانیم تا یکی دو سال تظاهر به سازندگی کنیم تا غرب پاکسازی قومیتی را فراموش کند و در لحظهای که تحولات ژئوپلیتیکی به نفع ما نیست، فشار جدیتری به ما وارد کنند.
بر اساس تحلیل توماس دووال، این منطقه در حال حاضر در مرکز توجه جهانی قرار دارد. وی می گوید: زنگزور مسیری تعیین کننده برای دو مسیر شمال به جنوب و شرق به غرب است. او پرچم اتحادیه اروپا، ایران و روسیه برافراشته در کاپان و تمایل فرانسه برای افتتاح کنسولگری در آنجا را دلیل روشنی بر این امر می داند.
از آنجایی که جنگ در اوکراین تمام ارتباطات شرق و غرب را بسته است، کانال های شرق-شمال-جنوب در قفقاز بسیار مهم تر شده اند. و حدس میزنم به همین دلیل است که همه به سمت این منطقه کوچک در جنوب ارمنستان نگاه میکنند. ناگهان این راه آهن کوچک 43 کیلومتری شروع به جلب توجه همه می کند. اگر راه آهن سیونیک و زنگزور بازسازی شود، جوغا بار دیگر به گذرگاه راه آهن روسیه و ایران تبدیل خواهد شد. بنابراین، روسیه و ایران دوباره به آن منطقه نگاه می کنند. برای آذربایجان، ارتباط با ترکیه و برای غرب نیز یک کانال جدید شرقی-غربی است که از خاک ترکیه، ارمنستان، آذربایجان به آسیای مرکزی می گذرد.
در حالی که طرفین در مورد اصطلاحات “کریدور” بحث می کنند، عبدالقادر اورال اوغلو وزیر حمل و نقل و زیرساخت ترکیه فاش می کند که آذربایجان فعالانه به کار در راستای این پروژه ادامه داده است. به گفته وزیر امور خارجه، ساخت بخش آذربایجانی کریدور موسوم به «زنگزور» که از باکو تا هورادیز آغاز می شود، رو به اتمام است. طول بخش ترکی این کریدور 224 کیلومتر است. این مقام ترکیه ای گفت: به طور کلی کل فرآیند ایجاد این کریدور پنج سال طول می کشد، با این فرض که همه کارها در سال 2028 به پایان برسد. وی افزود: کار ساخت و ساز در قطعه هورادیز تا اردوباد به جز بخش عبوری از خاک ارمنستان ادامه دارد.
