باکو و ایروان توافق کردند که از مذاکرات در مورد سند صلح خارج شوند و بعداً در مورد موضوع رفع انسداد ارتباطات گفتگو کنند. آیا خروج بند بازگشایی ارتباطات از توافقنامه صلح با توافق دوجانبه و به تعویق انداختن بحث آن به مرحله بعدی به این معنی است که باکو موافقت می کند که موضوع “کریدور” را نه بر اساس ایده خود، بلکه بر اساس ایده ایروان مطرح کند.
به عبارت دیگر، مسیری مبتنی بر حاکمیت، صلاحیت، عمل متقابل و برابری، همانطور که ایروان رسمی در برنامه پیشنهادی خود “چهارراه صلح” منعکس کرده است.
به گزارش “رادیوی عمومی ارمنستان” محافل کارشناسان معتقدند که چیزی در رفتار آذربایجان تغییر کرده و این کشور اکنون می خواهد هر چه زودتر سند صلح را امضا کند.
گریگور بالاسانیان، کارشناس بین المللی، اقدام باکو را تلاشی برای “حرکت اسب” به دلیل عوامل خاص می داند.
وی گفت: “از یک سو، هم سفر اخیر شویگو به باکو و هم اوضاع پیرامون ایران، اجازه نمی دهد آذربایجان بر افتتاح کریدور زنگزور پافشاری کند و این را در باکو به خوبی درک می کنند. از طرف دیگر، باکو برای حفظ چهره خود در مقابل غرب و همچنین مواجهه ارمنستان با واقعیت ها در آینده، تاکتیک متفاوتی را انتخاب کرده است: در حال حاضر، موضوع کانال های ارتباطی و سایر مسائل را در توافقنامه صلح وارد نکنیم. بلکه نوع سند را امضا کنیم. علی اف و همچنین حامیان مالی او که علاقه مند به تکمیل سریع این روند با شرایط مطلوب خود هستند. ما باید فوراً یک نوع سند را امضا کنیم تا بعداً اعلام کنند، ببین بالاخره با میانجیگری ما، ارمنستان و آذربایجان معاهده صلح امضا کردند.”
بالاسانیان فکر می کند در این صورت هیچکس علاقه ای به آنچه در آن قرارداد ذکر خواهد شد، ندارد.
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری ارمنستان با اشاره به اظهارات امیربکوف نماینده ویژه رئیس جمهوری آذربایجان در مورد “کریدور زنگزور” گفت:
“با این توافق، رفع انسداد ارتباطات بخش مهمی از چشم انداز صلح و توسعه اقتصادی ارمنستان است که در برنامه “چهارراه صلح” بر اساس حاکمیت، صلاحیت، عمل متقابل و برابری منعکس شده است.
یادآور می شویم که امیربکوف پیشتر اعلام کرده بود: “ما با توافق دوجانبه تصمیم گرفتیم این بند (بازگشایی ارتباطات) را از توافقنامه صلح حذف کنیم و بحث را به مرحله بعدی منتقل کنیم.”
به گفته برخی کارشناسان، آذربایجان به سادگی از این موضوعات برای بافتن نوعی تار عنکبوت در اطراف ارمنستان استفاده می کند.
هدف یک چیز است: اگر توافقی امضا شود، چنین رویکردی به ارمنستان موجودیت آرامتر و با ثباتتری نمی بخشد، بلکه ممکن است مانع از زندگی آزاد و بدون مانع آن شود. به عبارت دیگر اجازه نخواهد داد ارمنستان از وضعیت یک کشور شکست خورده خارج شود.
بنابراین، به عنوان مثال، گریگور بالاسانیان معتقد است که در حال حاضر ارمنستان باید موضع سخت تری اتخاذ کند.
“از امضای هرگونه قرارداد با آذربایجان بدون آن نکات، بدون راه های ارتباطی، بدون حذف موضوع قانون اساسی و سایر نکات دردناک برای ما خودداری کند، زیرا بعدا علیه ما استفاده خواهد شد.”
تیگران آبراهامیان، عضو فراکسیون “من افتخار دارم” مجلس ملی، با اشاره به توافق ایروان و باکو برای حذف موضوع رفع انسداد ارتباطات از مذاکرات توافقنامه صلح و بررسی آن در مرحله بعدی، نوشت:
“اگر برای باکو این نقطه فرصتی برای داشتن “کریدور” است، پس برای ارمنستان فرصتی برای شکستن محاصره ای است که سال ها وجود داشته است، البته به هیچ عنوان نباید به قیمت “کریدور” انجام شود.
با این حال، به گفته کارشناسان، حذف موضوع از سرگیری ارتباطات از توافقنامه صلح و خروج از بحث آن پس از امضای سند به هیچ وجه به این معنا نیست که آذربایجان از ایده داشتن “کریدور زنگزور” به شکلی که پیش بینی می کند صرف نظر کند. بنابراین، به گفته گریگور بالاسانیان، اکنون زمان مناسبی است که روی کاغذ ثبت شود که آذربایجان از خواسته های خود چشم پوشی می کند.
“با در نظر گرفتن شرایط بین المللی، اوضاع پیرامون ایران و البته سفر اخیر شویگو. طبیعتاً اینها به هم مرتبط هستند. شویگو به صراحت هشدار داد و علی اف در سخنرانی خود به صراحت گفت که باکو در روابط خود با روسیه ثبات را در قفقاز جنوبی می بیند. مشکلی که برای روسیه مهم است و می تواند بر تضمین ثبات تأثیر بگذارد چیست؟ البته “کریدور زنگزور”.
بنابراین به گفته بالاسانیان، ارمنستان باید اصرار داشته باشد که مسائل مربوط به قانون اساسی و “کریدور زنگزور” از توافق خارج شود و بر این اساس آماده امضا شود، اما دیگر به آن موضوع پرداخته نخواهد شد. باید اصرار کرد و موفق به رفع آن در قرارداد شد، در غیر این صورت، طبق فرمول بالاسانیان، دیدگاه آذربایجان در واقع دام است.
