اظهارات رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در مورد ورود به اسرائیل را می توان بیان دیپلماسی پر سر و صدا توصیف کرد زیرا اردوغان اغلب چنین اظهاراتی را بیان می کند که هیچ مبنایی در واقعیت ندارد.
این مطلب را روبن سافراستیان، کارشناس مسایل ترکیه در گفت و گو با “آرمنپرس” با اشاره به اظهارات رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه مبنی بر اینکه ترکیه می تواند مانند لیبی و قره باغ کوهستانی برای کمک به فلسطینیان وارد اسرائیل شود، بیان کرد.
وی گفت: “در واقع، ترکیه، البته، فرصتی برای اقدام نظامی علیه اسرائیل ندارد. آنچه در اینجا مهم است این واقعیت نیست که ترکیه یکی از اعضای ناتو و متحد نزدیک ایالات متحده است، بلکه این واقعیت است که نیروهای مسلح ترکیه برای انجام چنین عملیاتی تا حد زیادی به حمایت ایالات متحده وابسته خواهند بود. حتی اگر به لحاظ نظری در نظر بگیریم که می تواند واقعیت باشد، همان است، در آن صورت خیلی دشوار است که واقعیت را مورد استناد قرار دهیم.
اظهارات اردوغان فقط سروصدا است.”
به گفته وی، این اقدام رئیس جمهور ترکیه همچنین با هدف کسب سودهای سیاسی در جهان اسلام است که با عوامل داخلی و خارجی مشخص می شود.
سافراستیان گفت: شرایط خارجی این است که اردوغان می خواهد به هر قیمتی آبروی ترکیه را در جهان اسلام بالا ببرد، اما نباید فراموش کرد که تعدادی از کشورهای عربی حتی در این شرایط روابط عادی با اسرائیل دارند و دوم اینکه با وجود چنین اظهارات پر سر و صدای ترکیه، روابط دیپلماتیک با اسرائیل قطع نشده است. مردم این را می بینند، نه اینکه تجارت مخفیانه بین ترکیه و اسرائیل به ویژه در زمینه حامل های انرژی ادامه دارد. در مورد عامل داخلی، آخرین انتخابات دولت محلی در ترکیه نشان داد که اقتدار حزب اردوغان به میزان قابل توجهی کاهش یافته است و اپوزیسیون به طور قابل توجهی نفوذ و مواضع خود را تقویت کرده است بنابراین، اینکه اردوغان می‌خواهد توده‌های طرفدار اسلام را بیشتر با خود پیوند دهد، ناشی از همین منطق است.
به گفته وی، مراحل اولیه تبلیغات پیش از انتخابات اینگونه پیش می رود و از آن گذشته، پدیده ای جدید و جالب در زندگی داخلی ترکیه در حال ظهور است. می توان آن را پدیده حزب جدید “رفاه” نامید. یعنی نیروی سیاسی در کشور همسایه وجود دارد که سنت های حزب “رفاه” را که در آن زمان تأسیس شده و اکنون با همین نام فعالیت می کند، ادامه می دهد. رئیس آن، اتفاقاً پسر نجمت اربکان، شخصیت حامی اسلام است که موسس حزب مذکور و پدر معنوی اردوغان بوده است. این حزب سیاسی در ترکیه اکنون در آرزوی تبدیل شدن به نیروی سوم است که برای اردوغان خطرناک است به این معنا که دارای پایگاه اسلامگرای رادیکال است و می تواند آرای بخش قابل توجهی از رای دهندگان طرفدار اسلام را از اردوغان به سمت او جدا کند. بنابراین، در مبارزات سیاسی داخلی، اردوغان نیاز به حفظ و گسترش پایگاه رأی دهندگان بالقوه به لطف بخش طرفدار اسلام در جامعه ترکیه دارد. هدف از بیانیه ستیزه جویانه اردوغان نیز همین بود.
سافراستیان در پاسخ به این سوال که آمریکا که همپیمان ترکیه و اسرائیل است چگونه باید در چنین شرایطی قرار بگیرد، تاکید کرد: “ساختارهای مربوطه آمریکا به خوبی آنچه گفته می شود را درک می کنند.”
وی گفت: “آنها ارزیابی خوبی از وضعیت فعلی ترکیه، دیپلماسی پر سر و صدا اردوغان و به طور کلی پتانسیل این کشور دارند. به عبارت دیگر، چنین اظهاراتی در واشنگتن به عنوان بیان دیپلماسی فوق الذکر پذیرفته می شود و هیچ چیز واقعی در زیر آن وجود ندارد. نمایندگان ترکیه به صورت روزانه با شرکای آمریکایی همکاری می کنند و با آنها در تماس مستقیم هستند. اینطور نیست که ماهی یک بار همدیگر را ملاقات کنند. احتمالاً طرف ترکیه ای اهداف بیانیه اردوغان را توضیح داده است، اگرچه طرف آمریکایی به نوبه خود به خوبی درک می کند که ترکیه نمی تواند این کار را انجام دهد زیرا توانایی های لازم را ندارد. و در این صورت ترکیه تمایل واقعی برای حمله به اسرائیل ندارد.”
مانول مارگاریان
