به گزارش “رادیوی عمومی ارمنستان” مرکز تحلیلی آمریکایی Stratfor مقالهای درباره چشمانداز و وضعیت کنونی قفقاز جنوبی بهویژه معاهده صلح در حال مذاکره بین ارمنستان و آذربایجان منتشر کرده است.
نویسندگان مقاله استدلال می کنند که تا زمانی که توافق امضا نشده باشد، خطر تشدید تنش وجود دارد. آنها در عین حال تأیید می کنند که طرفین در حال حرکت به سمت برقراری صلح هستند.
به موازات مذاکرات صلح، محاکمه روبن واردانیان و آراییک هاروتونیان، رهبران سابق قره باغ کوهستانی به زودی در باکو آغاز خواهد شد.
به هر حال، در ماه دسامبر، نمایندگان کمیته بینالمللی صلیب سرخ با مقامات بلندپایه سابق قره باغ کوهستانی که در آذربایجان نگهداری می شدند، دیدار کردند و این فرصت را برای آنها فراهم کردند تا با بستگان خود صحبت کنند.
باکو اتهامات جدی علیه رهبران سابق و مقامات بلندپایه قره باغ کوهستانی مطرح کرده است، اما حقوقدانان و فعالان حقوق بشر آن را ساختگی توصیف می کنند.
مرکز تحلیلی آمریکایی “Stratfor” پیش بینی می کند که در سال 2025 قفقاز جنوبی به عنوان میدان نبرد برای نفوذ ژئوپلیتیکی باقی خواهد ماند، زیرا ارمنستان و آذربایجان به دنبال حمایت خارجی برای تقویت مواضع خود در مذاکرات صلح هستند.
تحلیلگران آمریکایی امضای توافقنامه صلح بین ارمنستان و آذربایجان در سال 2025 را به دلیل اختلافات اساسی بین طرفین بعید می دانند، اگرچه تمایل طرفین برای حرکت به سمت صلح را تأیید می کنند.
این مقاله بر اختلافات بر سر تغییرات قانون اساسی در ارمنستان، جزئیات تعیین کامل مرزها و باز شدن ارتباطات تاکید می کند.
به گفته این نشریه، ممکن است برخی از آنها برای توافق بیشتر به تعویق بیفتند. اما تا زمانی که توافق صورت نگیرد، احتمال وقوع درگیری در منطقه باقی خواهد ماند، تحلیلگر “Stratfor” با اشاره به اینکه باکو از مزیت نظامی خود برای حفظ اهرم فشار در مذاکرات استفاده می کند، نتیجه گیری می کند.
به موازات همه اینها، باکو در حال آماده شدن برای محاکمه های نمایشی رهبری نظامی-سیاسی سابق قره باغ کوهستانی است که به گفته کارشناسان حقوقی با قوانین پذیرفته شده در جهان مغایرت دارد.
به گفته آرتاشس خلاطیان کارشناس حقوقی، جامعه بین المللی در اینجا باید کارهای زیادی انجام دهد.
وی گفت: “همه ما می دانیم که آذربایجان دیکتاتوری است، قانون در آنجا اعمال نمی شود. اما آذربایجان همچنان به عضویت شورای اروپا باقی می ماند و حقوق بشر و اصول اساسی روابط بین الملل را با مصونیت از مجازات نقض می کند و ابزار ارمنستان برای انجام هر کاری بسیار محدود است. در اینجا به اقدام جمعی نیاز است و رفتار مسئولانه جامعه بین المللی مهم است. در این میان می بینیم که حکومت های خودکامه در حال ظهور است و آذربایجان در تلاش است تا از برادران بزرگتر خود کپی برداری کند. اما این در واقع پدیده ای است که منجر به فرسایش نظم حقوقی بین المللی می شود”.
باکو تصمیم گرفته است که محاکمه های نمایشی در پرونده های آراییک هاروتونیان، رئیس جمهور سابق قره باغ کوهستانی و روبن واردانیان، وزیر امور خارجه سابق را آغاز کند. در روز اولین جلسه دادگاه، 17 ژانویه، دادگاه نظامی باکو احتمالاً ترتیب جلسات دادگاه را تعیین خواهد کرد. بعید نیست بخش هایی از این پرونده پشت درهای بسته شنیده شود.
همچنین مشخص شده است که درخواستی به کانون وکلای دادگستری آذربایجان برای تعیین وکلایی که در دادگاه از منافع متهمان دفاع می کنند ارسال شده است.
به گفته آنا ملیکیان، کارشناس حقوقی سازمان غیردولتی “حفاظت از حقوق بدون مرز”، این یکی از الزامات یک دادرسی عادلانه است که از همان ابتدا در آذربایجان نقض می شود.
آنا ملیکیان در گفتگو با ارامنه ای که محاکمه آذربایجان را پشت سر گذاشته اند و به کشورشان بازگردانده شده اند، می گوید که حتی ترجمه مناسبی نیز ارائه نشده است.
وی گفت: “در این مورد، به نظر می رسد که آنها به اطلاعات محدودی دسترسی داشته اند و ادعا می کنند که این راز دولتی است. بدیهی است که تضمین های دادرسی عادلانه تضمین نمی شود. در مورد ارمنی ها مشکلات دوگانه است. آنها اساساً فرصت انتخاب وکیل را ندارند و حتی آن دسته از وکلایی که از نظر تئوری آماده ارائه کمک هستند، خودشان در معرض خطر بزرگی هستند. این در گزارش های سازمان ملل نیز ثبت شده است که محاکمه ها، زمانی که آزار و شکنجه اتفاق می افتد، و در این مورد قطعاً آزار و شکنجه است، نه به معنای کیفری، بلکه به معنای سیاسی، در چنین مواردی نمی توان از محاکمه عادلانه و تشکیل دفاع آزاد صحبت کرد.”
آراییک هاروتونیان، رئیس جمهور پیشین قره باغ کوهستانی و روبن واردانیان، وزیر امور خارجه سابق، در آذربایجان به چندین اتهام جدی متهم شده اند که قانون این کشور برای آنها حبس ابد پیش بینی کرده است. جارد گنسر وکیل واردانیان بیان کرد که اتهامات کاملاً با انگیزه سیاسی و با هدف انتقام گرفتن از مردم قره باغ کوهستانی و رهبران آنها صورت گرفته است.
آرتاک بگلاریان وزیر پیشین دولت قره باغ کوهستانی و مدافع سابق حقوق بشر تمامی اتهامات را بی اساس می داند.
وی گفت: “من مطمئن هستم که همه پرونده ها با در نظر گرفتن اتهاماتی که در ابتدا علیه رهبری نظامی-سیاسی مطرح شد بسته شده است: سازماندهی تروریسم، تامین مالی آن و غیره. و مبارزه مردم قره باغ کوهستانی را به هیچ وجه نمی توان به عنوان تروریسم طبقه بندی کرد، زیرا آنچه نظامی بود دفاع از خود بود. روبن واردانیان، روسای جمهور آنجا هستند زیرا آنها رهبری مبارزه سیاسی ما را از دهه 1990 رهبری کرده اند.”
اتهامات روبن واردانیان مربوط به 20 ماده مختلف از قانون جزایی آذربایجان است. مدارک ساختگی در 100 جلد و در مجموع حدود 25 هزار صفحه و همگی به زبان آذربایجانی ارائه شده است.
این “شواهد” ادعا شده به بهانه اینکه مربوط به “امنیت ملی آذربایجان” است، از روبن واردانیان و افکار عمومی کاملاً پنهان بود. رژیم در همان زمان از ارائه کپی از «شواهد» به واردانیان و وکیلش خودداری کرد. آنها مجاز به مشاهده مطالب بدون ترجمه مناسب، برای مدت زمان محدود هستند، اما به دلایل “امنیت ملی” آنها از هرگونه یادداشت برداری محدود هستند.
فعالان حقوق بشر می گویند که دولت آذربایجان به ویژه بر روبن واردانیان متمرکز شده است زیرا وکلای بین المللی او با خشونت بیشتری مشکلات عدالت آذربایجان را افشا می کنند. حدود یک ماه پیش، جارد گنسر، وکیل روبن واردانیان، اظهار داشت که دولت علی اف هیچ دلیل قانع کننده ای برای اثبات اینکه موکلش در زندان شکنجه نشده است، ارائه نکرده است.
وکیل آمریکایی روبن واردانیان همچنین فاش کرد که دولت علی اف به طور مداوم درخواست های وی برای سفر به باکو را رد کرده است. در ماه ژوئن، گنسر و خانواده واردانیان درخواستی فوری به کمیته ضد شکنجه سازمان ملل ارائه کردند و خواستار محکومیت رفتار ظالمانه با مقام سابق قره باغ کوهستانی شدند.
در این نامه آمده است که واردانیان که در ماه آوریل اعتصاب غذا کرده بود، به سلول تنبیهی منتقل شد، از آب آشامیدنی، خواب و تماس با دنیای خارج محروم شد، چراغ سلول انفرادی را به مدت 24 ساعت روشن نگه داشت، او را مجبور به ایستادن طولانی مدت کردند. مقامات آذربایجان این اتهامات را رد کرده و درخواست وکیل برای بازدید از زندان و اطلاع از وضعیت در محل را رد کرده اند.
روبن واردانیان یکی از 23 زندانی ارمنی است که در آذربایجان زندانی شده است، از جمله رهبران دیگر قره باغ کوهستانی که به جرایم سنگین نیز متهم شده اند. وکلا زنگ خطر را به صدا در می آورند: حق آنها برای دادرسی عادلانه نقض شده است، آنها بیش از یک سال است که در بازداشت موقت به سر می برند و از حمایت مناسب محروم هستند.
