
چارچوب «3+3» در واقع فرمت “3+2” توصیه ای است که در آن مسائل عمیق قابل حل نیست و در جلسه گذشته نیز نقطه عطف یا نتیجه ملموسی ثبت نشده است. ژانا واردانیان ایران شناس در گفتگو با اسپوتنیک ارمنستان چنین دیدگاهی را بیان کرد.
لازم به ذکر است پس از نشست ۲۳ اکتبر در ایران، وزرای امور خارجه بیانیه ای مشتمل بر ۹ ماده را به تصویب رساندند که یکی از آنها بر اهمیت حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات، حاکمیت، استقلال سیاسی، تمامیت ارضی، مصونیت از تعرض به رسمیت شناخته شده بین المللی مرزها، تجاوز ناپذیری و عدم مداخله در امور داخلی، تهدید یا زور اهمیت ممنوعیت استفاده و اهمیت احترام به حقوق بشر بر اساس تمامی اصول منشور ملل متحد تاکید کرد.
اگرچه برخلاف جلسه قبل، این بار این نشست نه در سطح معاونان وزیران، بلکه در سطح وزرای خارجه بود، اما به گفته این کارشناس ، 9 نکته فوق صرفا بیانیه های سیاسی مشترکی بود که تنها در آن مهم است. نکته برای ارمنستان موضع ایران در قبال مرزهای موسوم به «کریدور زنگزور» بود.
این کارشناس گفت: سخنان وزیر امور خارجه ایران از نظر جزییات حاوی پیام های روشنی به آذربایجان بود و بار دیگر مواضع ایران را در این سال ها تایید کرد. در این قالب حضور ایران برای ما مهم است که منافع مشترکی با ارمنستان دارد و ارمنستان میتواند با همان دستور کار بیاید و همان دستور کار را پیش ببرد.
اما به همان اندازه که حضور ایران در این قالب اهمیت دارد، این قالب را آسیبپذیر میکند، زیرا با توجه به موضع رسمی تهران، نه آذربایجان و نه ترکیه نمیخواهند مسائل عمیق در این بستر حل شود.
به عبارت دیگر، فرمت میتواند مشاورهای باقی بماند، جایی که چنین اظهاراتی گفته میشود و بس. علاوه بر این، آذربایجان و ترکیه نمیخواهند ایران نقش فعالتری داشته باشد و بهعنوان یک شرکت کننده در مذاکرات حل و فصل مشارکت کند.
به گفته این کارشناس، حضور آذربایجان در این شرایط تنها راهی برای نشان دادن این بود که دیدارها در تریبونهای دیگر برگزار میشود و آذربایجان از مذاکره دوری نمیکند، هرچند بدیهی است که آذربایجان فعلا از نشستهای روی تریبونهای غربی اجتناب میکند.
از سوی دیگر، از آنجایی که ایران نیز پیوسته بر اهمیت این قالب و ضرورت گفتوگو تأکید میکرد، آذربایجان از این موقعیت استفاده کرد تا نشان دهد که نمیخواهد مشکلات را با ابزار نظامی حل کند.
وی افزود: اما به موازات این جلسه، آذربایجان و ترکیه رزمایشهای نظامی برگزار میکنند که خود تهران از آن تعبیر میکند که آذربایجان هنوز دستور کار نظامی را از برنامهها خارج نکرده است .