قتل عام ارامنه انجام شده در سال 1915 که در نتیجه آن بیش از 1.5 میلیون ارمنی در امپراتوری عثمانی کشته شدند، نخستین نسل کشی در قرن بیستم است. در نتیجه نسل کشی ارامنه سازماندهی شده توسط حزب ” اتحاد و ترقی” حاکم امپراتوری عثمانی در 1915-1923 جمعیت ارمنی به صورت دسته جمعی تبعید و در استان های امپراتوری عثمانی از جمله ارمنستان غربی نابود شدند.
به طور متعارف 24 آوریل 1915 روز یادبود قربانیان نسل کشی ارامنه در نظر گرفته می شود، زمانی که حدود 235 نفر از روشنفکران ارمنی در قسطنطنیه بر اساس لیست های از پیش تهیه شده دستگیر شدند.
در مفهوم وسیع نسل کشی ارامنه شامل اقدامات مداوم نسل کشی، تبعید، قتل عام با هدف نابودی ارامنه، پاکسازی قومی، تخریب میراث تاریخی و فرهنگی ارامنه و همچنین انکار نسل کشی، تمام تلاش ها برای اجتناب از مسئولیت، ساکت کردن یا توجیه جنایات انجام شده و پیامدهای آن به عنوان ادامه جنایت، تشویق به ارتکاب نسل کشی های جدید است که در سال های 1894-1923 توسط امپراتوری عثمانی و رژیم های مختلف ترکیه علیه مردم ارمنی برنامه ریزی شده بود.
نسل کشی ارامنه در چند مرحله انجام شد: خلع سلاح سربازان ارمنی، اخراج گزینشی ارامنه از مناطق مرزی، تصویب “قانون تبعید”، تبعید دسته جمعی و کشتار ارامنه. سازمان دهندگان اصلی نسل کشی رهبران ترک های جوان طلعت، جمال و انور و همچنین بهاالدین شاکر رئیس “سازمان ویژه” هستند. همزمان با نسل کشی ارامنه، قتل عام آشوری ها و یونانیان پونتوس در امپراتوری عثمانی اتفاق می افتاد.
اکثر ارامنه دیاسپورا از ارامنه ای هستند که از امپراتوری عثمانی تبعید شده و از نسل کشی ارامنه جان سالم به در برده اند. بعد از هولوکاست نسل کشی ارامنه دومین مورد مطالعه شده در تاریخ محسوب می شود.
برای اولین بار در تاریخ کشورهای متحد (بریتانیا، فرانسه و امپراتوری روسیه) در بیانیه مشترک 24 می 1915 کشتار دسته جمعی ارامنه را “جنایت علیه بشریت” توصیف کردند.
اروگوئه اولین کشوری بود که در سال 1965 نسل کشی ارامنه را به رسمیت شناخت. پس از آن فرانسه، ایتالیا، آلمان، هلند، بلژیک، لهستان، لیتوانی، اسلواکی، سوئد، سوئیس، یونان، قبرس، لبنان، کانادا، ونزوئلا، آرژانتین، برزیل، شیلی، واتیکان، بولیوی، جمهوری چک، اتریش، لوکزامبورگ نیز نسل کشی ارامنه را به رسمیت شناختند.
جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا در سال 2021 به طور رسمی نسل کشی ارامنه را به رسمیت شناخت و از این اصطلاح دو بار در پیام 24 آوریل خود استفاده کرد و 24 آوریل را به عنوان روز یادبود نسل کشی ارامنه اعلام کرد.
سنا و مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا نسل کشی ارامنه را در دسامبر 2019 به رسمیت شناختند.
واقعیت نسل کشی ارامنه که توسط امپراتوری عثمانی انجام شده بود با شواهد شاهدان عینی، قوانین، قطعنامه ها، تصمیمات بسیاری از کشورها، دولت ها و سازمان های معتبر بین المللی، اثبات، شناسایی و تایید شده است.
