به گزارش رادیوی عمومی ارمنستان در روزهای اخیر رسانه های اپوزیسیون آذربایجان نوشته اند که روبن واردانیان که در زندان باکو به سر می برد ممکن است آزاد شود. به نوشته نشریات، جیحون شادلینسکی، معاون رییس سازمان اطلاعات خارجی آذربایجان در این موضوع نقش بسزایی دارد. گارنیک داوتیان، آذربایجان شناس، این اطلاعات را با در نظر گرفتن عواملی نزدیک به واقعیت می داند. آرا قازاریان، مدافع حقوق بشر نیز خاطرنشان می کند که برای چنین تصمیمی باید از مکانیسم خاصی استفاده کرد. روبن واردانیان و تعدادی از مقامات آرتساخ به مدت 7 ماه به طور غیرقانونی در بازداشت هستند.
گارنیک داوتیان کارشناس امور آذربایجان روز گذشته در صفحه فیس بوک خود درباره آزادی روبن واردانیان که به طور غیرقانونی توسط آذربایجان بازداشت و در زندان باکو نگهداری می شد، نوشت. این کارشناس در گفتگو با «رادیولور» می گوید که این خبر توسط رسانه های اپوزیسیون آذربایجان منتشر شده است. در نشریات ذکر شده است که مقدمات آزادی روبن واردانیان در حال انجام است که در نتیجه واردانیان اعتصاب غذای خود را متوقف کرد.
وی گفت: اطلاعاتی که من توانستم در پلتفرم‌های اطلاع‌رسانی آذربایجان پیدا کنم، عمدتاً توسط فعالان اپوزیسیون منتشر شده است که هیچ گرایش سیاسی ندارند. فکر می‌کنم اطلاعات به واقعیت نزدیک است و با احتساب فروش سهام روبن واردانیان از «آمریابانک» و چند عامل دیگر، این روند در حال انجام است.
این کارشناس خاطرنشان می کند که دلیل چنین تصمیمی نیز ممکن است فشار فزاینده اخیر بین المللی باشد. روبن واردانیان از 5 آوریل اعتصاب غذا کرد و خواستار آزادی فوری خود و دیگر زندانیان ارمنی که به طور غیرقانونی در باکو نگهداری می شوند، شد. خانواده گزارش دادند که پس از اعتصاب غذا، تماس تلفنی با بستگان متوقف شد. داویت واردانیان، پسر بزرگ روبن واردانیان، در مصاحبه ای به فرانس 24 گفت که واردانیان اجازه داشت در 25 آوریل با خانواده اش صحبت کند. بستگان وی با توجه به وخامت وضعیت جسمانی وی خواستار پایان اعتصاب غذا شده بودند. خانواده در گفتگوی کوتاهی از فشار روزافزون مقامات مختلف به او اطلاع دادند و پس از آن روبن واردانیان با اکراه با پایان دادن به اعتصاب غذا موافقت کرد.
در حال حاضر فشار خارجی بر مقامات آذربایجان وجود دارد. معامله موسوم به «آمریابانک» هم هست که خیلی ها آن را تکذیب می کنند و می گویند ربطی به او ندارد. اما من فکر می کنم که این ارتباط مستقیمی با آزادی روبن واردانیان دارد. و من این اطلاعات را نزدیک به واقعیت می دانم، اما اینکه چه زمانی و در چه شرایطی اتفاق می افتد، هنوز به سختی می توانم بگویم.
روبن واردانیان، وزیر دولت سابق آرتساخ، اولین کسی بود که از ایست بازرسی غیرقانونی آذری ها در کریدور کاشاتاق ربوده شد. علیرغم اینکه بنا به درخواست شورای اروپا مدت بازداشت معمولا تا دو ماه تعیین می شود، در آذربایجان مدت بازداشت چهار ماهه تعیین می شود. قبلاً یک بار اعمال شده و برای بار دوم در مورد مقامات اسیر ارمنی تمدید شده است. این دوره نیز در ماه مه به پایان می رسد و فرض بر این است که آزمایشات از قبل شروع شود. به گفته آرا قازاریان، کارشناس حقوق بین الملل، برای آزادی باید از مکانیسم خاصی استفاده شود.
وی گفت: در حال حاضر تعقیب کیفری علیه واردانیان در حال انجام است که به این معنی است که وی با اقدامات پیشگیرانه در بازداشت به سر می برد. در سازوکار اول، فرض بر این است که اقدام پیشگیرانه حذف شده و در صورت ادامه تعقیب، اقدام دیگری اعمال می شود، مثلاً عدم خروج از کشور یا وثیقه. مکانیسم دوم این است که تعقیب کیفری به طور کلی متوقف می شود، از او عذرخواهی می شود، آزاد می شود و از کشور خارج می شود.
به گفته این مدافع حقوق بشر، مکانیسم بعدی و بعیدترین این است که واردانیان مجرم شناخته شود، اما برای اجرای حکم، به ارمنستان منتقل می شود و اجازه می دهد در وطن خود مسئولیت داشته باشد.
به گفته آرا گازاریان، ما با کشوری استبدادی روبرو هستیم که حاکمیت قانون در آن کارساز نیست. او خاطرنشان می کند که هر تصمیمی می تواند در هر زمانی گرفته شود.
میزان صحت اطلاعات منتشر شده و آنچه در انتظار زندانیان سیاسی به طور غیرقانونی در زندان‌های باکو است، احتمالاً در جریان محاکمه‌های مورد انتظار در ماه می مشخص خواهد شد. کارشناسان امید زیادی ندارند و معتقدند تنها در عرصه حقوقی نمی توان در مدت کوتاهی از آزادی این افراد اطمینان حاصل کرد. به گفته آنها، در اینجا به حمایت سیاسی بزرگ و فشارهای خاص بر آذربایجان نیاز است که در حال حاضر قابل مشاهده نیست. بر اساس اطلاعات رسمی، در حال حاضر 23 ارمنی در وضعیت های مختلف در آذربایجان نگهداری می شوند.
