روز گذشته وزارت دفاع جمهوری آذربایجان اعلام کرد که یگان های مستقر در نخجوان در تاریخ 12 ژوئن تمرینات تاکتیکی انجام خواهند داد. تجهیزات جنگی، هواپیماها و پهپادها در آنها مشارکت خواهند داشت.
بر اساس توافق صورت گرفته با تهران، رزمایش تاکتیکی به طور همزمان در خاک ایران و با حضور نیروها و وسایل مربوطه ارتش ایران برگزار می شود. اخیرا آذربایجان نیز با ترکیه و گرجستان تمرینات نظامی انجام داده است.
کارشناسان رزمایش نظامی فعال آذربایجان را در چارچوب اعمال فشار اخلاقی و روانی بر ارمنستان می دانند.
گریگوری آیوازیان کارشناس مسایل آذربایجان با یادآوری اظهارات باکو درباره خوجالیو، گروه مینسک و اصلاحات قانون اساسی می گوید که اخیرا آذربایجان تلاش های فعالی برای مداخله در امور داخلی ارمنستان انجام داده است
“ما باید در نظر داشته باشیم که این تمرینات نظامی، چه قبل از جنگ و چه بعد از جنگ، ماهیت دائمی دارد. این امر نشان می دهد که آذربایجان هیچ قصدی برای حل مسالمت آمیز مشکلات پیش روی خود ندارد و تلاش می کند برای رسیدن به اهداف خود بر طرف ارمنی فشار اخلاقی وارد کند. بر اساس ارزیابی برخی کارشناسان، آذربایجان با فعالیت رزمایش نظامی در تلاش است تا حلقه اطراف ارمنستان را تنگ کرده و آن را در «محاصره» نگه دارد.”
سرگئی ملکونیان، دانشمند علوم سیاسی. آذربایجان نشان می دهد که یکی از حلقه های فراگیر و پیوند دهنده در منطقه است که ترکیه، روسیه، ایران و همه ذینفعان را به هم متصل می کند. در این مورد، ارمنستان حتی بیشتر منزوی می شود.
در مورد رزمایش نظامی با گرجستان، گریگوری آیوازیان یادآور می شود که در طول جنگ 44 روزه شاهد اقدامات غیردوستانه تفلیس بودیم زمانی که هواپیماهای مملو از مهمات مختلف از اسرائیل از خاک آن کشور عبور کردند و در آن مدت خاک گرجستان به روی ارمنستان بسته شد.
“من نمی گویم که (گرجستان) وارد یک جنگ علنی خواهد شد، البته نه، اما اگر در نظر بگیریم که چقدر از نظر مالی، اقتصادی و وابسته به پشت سر هم ترکیه و آذربایجان است، جنگ جناحی خواهد بود. گرجستان با توجه به اینکه روابط پیچیده ای با فدراسیون روسیه دارد، یک کشور واقعی وابسته است.”
اما در مورد ایران، گریگوری آیوازیان خاطرنشان می کند که سیاست در قبال ارمنستان حتی پس از مرگ رئیسی تغییر نخواهد کرد. اتفاقا ایران شناسان هم همین اعتقاد را دارند. گريگوری آيوازيان آذربايجان شناس اما در همان زمان اشاره می كند.
“با این حال، ایران همیشه به دنبال منافع خود بوده و در این مورد، وقتی ایران از تغییرناپذیری مرزها صحبت می‌کند، از “کریدور زنگزور” می گوید. پس باید درک کنیم که آنقدر در مورد آن صحبت می کنند که به نفع ایران است و هرگز و تحت هیچ شرایطی، ایران و هر کشور دیگری به جای ما از منافع ملی ما محافظت نمی کنند.”
به گفته کارشناسان مسایل ایران، انتخابات آتی ریاست جمهوری ایران تاثیر چندانی بر روابط با جمهوری ارمنستان نخواهد داشت. به گفته گریگوری آیوازیان اما این واقعیت را از پیش تعیین نمی کند که ایران نمی تواند سیاست خود را 180 درجه بر اساس منافع خود تغییر دهد. بنابراین طبق فرمول ایوازیان می توان ثبت کرد که فقط به خود و ثبات سیاسی داخلی خود می توانیم امید داشته باشیم.
“بی ثباتی سیاسی داخلی، وقتی آذربایجان موجودیت ما را تهدید می کند، برای ما زیاده خواهی غیرقابل قبولی است.”
